در این قسمت ما سعی کردیم کلیه اطلاعات مورد نیاز شما در مورد گرجستان را جمع آوری کرده و در اختیار شما بگذاریم ، برای کسب اطلاعات تخصصی در مورد قوانین و مقررات در کشور گرجستان با ما تماس بگیرید.

کلیه اطلاعات زیر ازبانک اطلاعات دقتر وکالت و موسسه حقوقی جورجیا سرویس اخذ شده است

مشاور حقوقی دفتر تهران 02191015777

مشاور حقوقی فارسی 598852000-995+

مشاور حقوقی گرجی زبان 596692000-995+

سند امنیت ملی گرجستان

مقدمه

این دومین بار است كه گرجستان سند امنیت ملی را منتشر می كند. سند جدید تحولات فضای امنیتی كشور و تاثیر آن بر خطرات، چالش ها و تهدید های پیش روی امنیت كشور را منعكس می كند.

سند امنیت ملی گرجستان به عنوان یك سند اساسی، به منظور تشریح و تعیین ارزش ها و منافع ملی، تهدید ها و چالش های پیش روی امنیت كشور و اتخاذ محور های سیاست كشور، تدوین شده است.

سند ملی امنیت گرجستان توسط قوه مجریه تدوین و توسط مجلس به تصویب می رسد. احزاب سیاسی، سازمان های غیر دولتی و نهاد های مدنی نیز در تدوین سند امنیت ملی مشاركت داشتند. دولت گرجستان بر اساس این سند در راستای حفظ ارزش ها و منافع ملی اقدام می كند و به تهدیدات و چالش های پیش روی كشور واكنش نشان می دهد.

بر اساس سند امنیت ملی طرح و برنامه های مختلفی در زمینه های دیگر تدوین می شود. این برنامه ها همانند سند ملی تجدید می شوند.

فضای امنیتی كشور

فضای امنیتی گرجستان با توجه به تحولات اخیر جهانی و منطقه ای دستخوش تغییر شده است. تهاجم گسترده روسیه به گرجستان در سال 2008  نشان داد كه جنگ ها و عملیات های نظامی كماكان وسیله ای برای رسیدن به اهداف سیاسی در جهان امروز است.

حمله روسیه به گرجستان در سال 2008 و استقرار  پایگاه و نیرو های اشغالگر در خاك گرجستان خطرات زیادی برای فضای امنیتی كشور ایجاد كرد. جنگ 2008 همچنین نشان داد كه روسیه حاضر نیست حاكمیت ملی گرجستان، انتخابات دمكراتیك این كشور و  سیاست داخلی و خارجی را بپذیرد. در واقع حمله نظامی روسیه امنیت منطقه قفقاز را به خطر انداخت. ادامه بحران در قفقاز شمالی و مناقشه قره باغ  نیز تاثیر منفی بر امنیت گرجستان می گذارد. لذا استقرار صلح و ایجاد فصای همكاری در منطقه قفقاز  امكان توسعه امنیت گرجستان را فراهم خواهد كرد.

توسعه روند همگرایی با اروپا برای امنیت گرجستان حائز اهمیت است. با توجه به اینكه گرجستان عضو حوزه اروپا و یوروآتلانتیك است، توسعه ناتو و اتحادیه اروپا به سوی شرق برای گرجستان اهمیت دارد.

گرجستان تا کنون روابط خود را با كشور های دمكراتیك جهان حفظ كرده و حمایت این كشور ها از گرجستان به توسعه دمكراسی در این كشور كمك می كند.

باتوجه به تحولات جهانی، تحولات داخلی سیاسی، تاثیر بسزایی بر شكل گیری فضای امنیتی كشور دارد. بنابراین توسعه دست آورده های دمكراسی از طریق اصلاحات می تواند موجب تحكیم و تثبیت نهاد های كشور شود.

حفظ روند دراز مدت رشد اقتصادی كشور از طریق پیروی از اصول بازار آزاد،  نظم سیاست مالی و پولی، برای توسعه پایدار كشور حائز اهمیت است. روابط و همكاری آزاد تجاری و اقتصادی با كشور های جهان از جمله كشور های اتحادیه اروپا، آمریكا  و كشور های منطقه از مهم ترین اولویت های گرجستان می باشد.

 

ارزش های ملی گرجستان

حق حاكمیت و تمامیت ارضی:‌

گرجستان كشوری مستقل، یكپارچه و تجزیه ناپذیر در مرز های تعریف شده در قانون اساسی خود بوده كه همواره تمامیت ارضی و حق حاكمیت دیگر كشور ها را برسمیت می شناسد و چنین انتظاری را نیز از آنها دارد. هرگونه تلاش یا اقدام  به منظور محدود سازی حق حاكمیت، دخالت در امور داخلی كشور و تغییر سیاست خارجی با اعمال زور از نظر گرجستان غیر قابل قبول است.

آزادی:

گرجستان حقوق و آزادی های شناخته شده در  بیانیه حقوق بشر، كنوانسیون حقوق سیاسی و مدنی سازمان ملل و كنوانسیون حفظ حقوق و آزادی های بنیادی اروپا را برسمیت شناخته و قانون اساسی این كشور آن را تضمین می كند. گرجستان حقوق و آزادی های تمامی انسان ها و گروه های ساكن در این كشور را تامین می كند و حق انتخاب، آزادی بیان و اعتقادات آنها را محترم می شمرد. گرجستان  فرصت مناسبی برای مطرح شدن توانایی شهروندان این كشور  فراهم می كند. ضمنا بر این باور است كه آزادی اقتصادی پیش شرط تامین آزادی و حقوق افراد است.

دمكراسی و قانون مداری:

گرجستان  به ارزش ها و اصول دمكراسی پایبند است و بر اساس آنها سیستم دمكراتیك حاكمیت را مستقر می كند. حاكمیت در این سیستم از طریق قانون محدود و بین قوه مقننه، مجریه و قوه قضاییه تقسیم می شود. گرجستان  قانون مداری، تكثرگرایی و حقوق اقلیت ها را از جمله اقلیت های قومی و دینی را تامین می كند و به توسعه جامعه مدنی  و نهاد های دمكراتیك كمك می كند.

امنیت:

دولت گرجستان درصدد تامین امنیت اتباع و نهاد های خود در مرز های شناخته شده از سوی جوامع بین المللی است و در این راستا از موازین و اصول  بین المللی پیروی می كند. گرجستان به یك پارچگی امنیت در كشور و سیستم بین المللی اعتقاد دارد، چراكه امنیت یك كشور از طریق تضعیف امنیت دیگر كشور ها توسعه نخواهد یافت.

رفاه:

گرجستان معتقد است كه تلاش برای رفاه از حقوق بنیادی انسان ها است و تحقق آن تنها در فضای آزاد امكان پذیر است. دولت گرجستان در راستای رفاه مردم خود مدل توسعه پایدار كشور را مبتنی بر اقتصاد آزاد، اصل دولت كوچك، سیاست كلان اقتصادی، مالیات پایین و سیاست اجتماعی هدفمند، ایجاد می كند.

صلح:

هدف گرجستان برقراری روابط مبتنی بر موازین و اصول حقوق بین المللی  با كشور های جهان است. گرجستان برای حل اختلافات از روش های صلح آمیز و حقوق بین المللی پیروی می كند. گرجستان آزاد، مستقل، توسعه یافته و یكپارچه می تواند نقش مهمی در تحكیم امنیت منطقه ای و بین المللی ایفا نماید.

منافع ملی گرجستان:

1-  تامین تمامیت ارضی و حق حاكمیت:‌ گرجستان درصدد است تمامیت ارضی خود را احیا و حفظ نماید و با استفاده از روش های عادلانه و صلح آمیز از مرز های شناخته شده خود از سوی جوامع بین المللی حراست كند.

2-  توسعه دمكراسی و نهاد های دولتی: گرجستان برای مدیریت كشور یك مدلی ایجاد می كند تا بتواند پایداری سیستم سیاسی كشور و توسعه آن را تامین كند. تقویت نهاد های دمكراتیك به منظور حفظ حقوق بشر، حفظ قانون مداری، آزادی بیان، آزادی وجدان، آزادی عقیده، آزادی دین و آزادی اعتقادات از اهداف گرجستان است. در این راستا استقرار ارزش های دمكراتیك، ارتقای خودآگاهی مردم و افزایش اعتماد به نهاد های دولتی حائز اهمیت است.

3-  توسعه سیستم كارآمد و موثر امنیتی كشور:  ایجاد سیستم كارآمد امنیتی برای تامین توسعه كشور و امنیت مردم از اهداف دولت است.

4- تحكیم وحدت ملی و تفاهم  مدنی: گرجستان حفظ منافع، حقوق و آزادی های شهروندان خود را تامین می كند. دولت در این راستا درصدد ایجاد جامعه مبتنی بر اصول برابری، تكثرگرایی، عدالت و بردباری، بدون در نظر گرفتن عواملی چون ملیت، نژاد، زبان، جنسیت، اعتقادات و گرایش های سیاسی است. مشاركت فعال نمایندگان مردم گرجستان در عرصه های سیاسی و اجتماعی یكی از اولویت های دولت می باشد. ضمنا توسعه روابط با ساكنان مناطق اشغالی و مشاركت دادن آنها در امور سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی كشور مهم و ضروری می باشد.

5-  همگرایی با اروپا و و نهاد های یورو آتلانتیك: گرجستان درصدد همگرایی با نهاد های اروپایی ویوروآتلانتیك است كه از این طریق  بتواند دمكراسی را تثبیت نموده امنیت و رفاه كشور را تامین كند. ضمنا گرجستان  بر این اعتقاد است كه  انتخاب مسیر توسعه و عضویت در پیمان های مورد نظر حق مسلم كشور های مستقل می باشد.

6-  تامین رشد مستمر و درازمدت اقتصاد كشور: ایجاد شرایط مناسب  جهت رشد مستمر و دراز مدت اقتصاد كشور یكی از اولویت های سیاسی- امنیتی گرجستان می باشد. دولت در این راستا  توسعه آزاد اقتصاد كشور، گسترش همكاری های اقتصادی، جذب سرمایه گذاری های خارجی، اجرای دقیق سیاست های مالی و حفظ اصل دولت كوچك را دنبال خواهد كرد.

7-  تامین امنیت انرژی: تنوع در منابع انرژی و خطوط انتقال آن یكی از اولویت های گرجستان برای تامین امنیت انرژی است. لذا حد اكثر بهره برداری از منابع داخلی، مدرنیزه كردن سیستم انرژی كشور و همگرایی آن با زیر ساخت های منطقه ای حائز اهمیت است. در این راستا افزایش پتانسیال انرژی كشور برامنیت كشور ، رفاه مردم و توسعه اقتصادی  تاثیر خواهد گذاشت.

8-  تامین امنیت منطقه ای: تحولات اروپا، حوزه دریای سیاه و منطقه قفقاز تاثیر مستقیمی بر امنیت گرجستان می گذارد. تحولات منطقه آسیای مركزی و خاورمیانه نیز بسیار تاثیر گذار است. حفظ ثبات، استقرارصلح و حل مسالمت آمیز اختلافات در این مناطق از اهداف گرجستان است. این كشور از طریق همكاری های دوجانبه و چندجانبه  می تواند در توسعه امنیت منطقه ای سهیم باشد.

9-  تحكیم نقش ترانزیتی گرجستان: گرجستان در راستای تحكیم نقش ترانزیتی خود آماده است حضور فعالتری در پروژه های بین المللی انرژی، حمل و نقل و ارتباطات داشته باشد.

10- تامین امنیت زیست محیطی گرجستان و منطقه: حفظ محیط زیست و استفاده موثر از منابع طبیعی ارتباط تنگاتنگی با بهداشت و امنیت اجتماعی دارد. موضوع امنیت زیست محیطی در اجرای طرح های ملی و بین المللی همواره مورد توجه است.

11- تامین هویت ملی و فرهنگی  و همگرایی مدنی: حفظ و توسعه  تنوع فرهنگی و هویت ملی از اولویت های دولت گرجستان است. همگرایی اقوام مختلف و مشاركت آنها در سازندگی كشور برای گرجستان اهمیت دارد. لذا دولت شرایط مطلوبی برای حفظ و توسعه هویت و فرهنگ اقوام مختلف  فراهم می كند.

12- تحكیم امنیت سایبری: امنیت فضای اطلاع رسانی و حفظ اطلاعات الكترونیكی  برای گرجستان حائز اهمیت است. با توجه به توسعه سریع فن آوری های اطلاعاتی، وابستگی نهاد های دولتی به این تكنولوژی ها افزایش می یابد. لذا مبارزه با جرایم سایبری و پیشگیری از اقدامات خربكارانه سایبری ضروری بنظر می رسد.

13- امنیت جمعیتی: فراهم نمودن شرایط مناسب برای شیوه زندگی سالم، افزایش سن امید به زندگی، تشویق گرجیان مقیم خارج به بازگشت به وطن  و همگرایی مجدد آنها  از مهم ترین اولویت دولت است. امنیت جمعیتی ارتباط مستقیمی با رشد پایدار و بلند مدت اقتصاد كشور دارد.

14- تحكیم روابط با گرجیان و هموطنان برون مرزی : كمك به آموزش زبان مادری و حفظ هویت فرهنگی گرجیان برون مرزی از دیگر اولویت دولت است.

خطرات، تهدید ها و چالش های پیش روی گرجستان

1-  اشغال مناطق گرجستان توسط روسیه و اقدامات تروریستی در این مناطق:  گرجستان در اوایل قرن20 قربانی تهاجم روسیه و در طول 70 سال تحت اشغال شوروی بوده است. گرجستان در سال 1991 استقلال خود را به دست آورد كه با بی ثباتی سیاسی و اقتصادی ناشی از اقدامات روسیه همراه بود. دراوایل دهه 90 جنبش های جدایی طلبانه در گرجستان كه از سوی روسیه حمایت و هدایت می شد، به درگیری های مسلحانه تبدیل شد. در این درگیری ها علاوه بر گروه های مسلح جدایی طلبان ، نیرو های ارتش روسیه نیز شركت داشتند. این درگیری ها منجر به پاكسازی قومی شده است كه توسط سازمان ملل و سازمان امنیت و همكاری اروپا  به رسمیت شناخته شد.

روسیه در ماه اوت سال 2008  به منظور نقض حاكمیت و تمامیت ارضی گرجستان و محدود ساختن انتخابات آزاد و دمكراتیك این كشور، مجددا به گرجستان حمله كرد كه منجر به موج جدید پاكسازی قومی شد. اقدامات غیر قانونی روسیه در گزارش ها و سند های كمیسیون حقیقت یاب اتحادیه اروپا به ثبت رسیده است و مجالس و دولت های برخی از كشور ها و سازمان های بین المللی اشغال مناطقی ازگرجستان را از سوی روسیه به رسمیت شناخته اند.

دولت روسیه به منظور مشروعیت بخشیدن به اقدامات نظامی خود، اصول حقوق بین المللی و توافقنامه آتش بس مورخ 12 اوت 2008 را نقض كرد. مناطق اشغالی آبخازیا و  تسخینوالی را بعنوان كشور های مستقل به رسمیت شناخت و نیرو ها و پایگاههای نظامی خود را در آنجا مستقر نمود. ضمنا روسیه از كشور های جهان خواسته است استقلال مناطق آبخازیا و تسخینوالی را به رسمیت بشناسند. در این راستا روسیه با استفاده از اهرم های سیاسی و اقتصادی، برخی از این كشور ها را تحت فشار قرار داده است.

اشغال مناطق گرجستان از سوی روسیه كه حاكمیت و استقلال سیاسی گرجستان را نقض می كند، مهم ترین عامل بی ثباتی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی می باشد. نظامی كردن مناطق اشغالی و استقرار نیرو های زمینی، هوایی، دریایی، مرزی و اطلاعاتی روسیه در این مناطق، تهدید جدی برای امنیت گرجستان و كل منطقه است.

نادیده گرفتن اصل احترام به تمامیت ارضی و حاكمیت كشور ها از سوی روسیه و تلاش های این كشور جهت تغییر ساختار امنیت یوروآتلانتیك و احیای مجدد حوزه نفوذ خود، نه تنها امنیت گرجستان بلكه امنیت دیگر همسایگان روسیه و اروپا را تهدید می كند.

قرائن و شواهد حكایت از آن دارد كه روسیه پس از جنگ اوت 2008 و اشغال آبخازیا و تسخینوالی از این مناطق جهت پرورش گرو های تروریستی به منظور انجام اقدامات تروریستی در خاگ گرجستان استفاده می كند. جلوگیری از اقدامات گروه های تروریستی وشناسایی آنها گویای این حقیقت است.

نقض حقوق بشر از سوی رژیم های دست نشانده روسیه و نیرو های اشغالگر بسیار نگران كننده است. ساكنان مناطق اشغالی بدلیل قومیت و ملیت خود همواره مورد توهین و سركوب قرار می گیرند. دولت گرجستان همچنین نگران روند تغییر بافت جمعیت در مناطق اشغالی و خطر نابودی فرهنگ ملی آبخازیایی است.    

روسیه با فعالیت غیر قانونی اقتصادی در مناطق اشغالی و  بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی این مناطق، آسیب جدی به محیط زیست مناطق گرجستان می رساند.

2- خطر حمله مجدد نظامی از سوی روسیه: هدف حمله نظامی روسیه به گرجستان در اوت 2008  نه تنها اشغال مناطق گرجستان و به رسمیت شناختن این مناطق  بلكه تغییر سیاست خارجی گرجستان و براندازی دولت منتخب این كشور بوده است. چراكه  محافل حكومتی  روسیه، گرجستان آزاد و مستقل را  خطر جدی  برای روسیه تلقی می كنند. روسیه درصدد است مانع توسعه گرجستان و همگرایی این كشور با نهاد های یوروآتلانتیك شود. روسیه می خواهد گرجستان را  به حوزه نفوذ خود تبدیل كند. لذا استقرار نیرو های نظامی روسیه در مناطق اشغالی گرجستان و افزایش توان نظامی و تسلیحات پایگاه های خود زمینه سازی حمله مجدد به گرجستان است. روسیه از موازین و حقوق بین المللی تخطی می كند و حاضر به اجرای توافقنامه آتش بس مورخ 12 اوت 2008 نیست. این كشور درپی جنگ اوت 2008  مانع ادامه فعالیت هیئت ناظران سازمان ملل و سازمان امنیت و همكاری اروپا در گرجستان شده است و حتی به هیئت ناظران اتحادیه اروپا اجازه ورود به مناطق اشغالی را نمی دهد. دولت روسیه همچنین مخالف استقرار نیرو های بین المللی در مناطق اشغالی است. با توجه به اقدامات روسیه، احتمال حمله مجدد این كشور به گرجستان وجود دارد، هرچند كه حمایت های بین المللی از گرجستان و حضور ناظران اتحادیه اروپا می تواند عامل بازدارنده باشد.

3- نقض حقوق مهاجرین اجباری و رانده شدگان  از مناطق اشغالی: حوادث اوایل دهه 90  و در پی آن جنگ اوت 2008  موجب پاكسازی قومی شد که در پی آن بیش از 500 هزار نفر یعنی80 درصد جمعیت مناطق اشغالی از خانه و کاشانه خود رانده شدند. 261 هزار نفر اكنون در دیگر مناطق تحت كنترل دولت مركزی گرجستان سكونت دارند.  نقض حقوق رانده شدگان و مهاجرین اجباری یكی از مهم ترین چالش ها است و دولت گرجستان بازگشت آوارگان به خانه و كاشانه خود و حفظ حقوق شناخته شده آنها را در اولویت كاری خود قرار داده است.

4- مناقشات منطقه قفقاز: توسعه مناقشات و بحران ها از كشور های همسایه به گرجستان یكی از تهدیدات است. مناقشات موجود در منطقه قفقاز كه منبع توسعه بحران ها است، تاثیر منفی بر امنیت این منطقه می گذارد. این در حالی است كه روسیه درصدد رودررویی مردم قفقاز شمالی با گرجستان است.  عدم كنترل مرز های گرجستان و روسیه در آبخازیا و منطقه تسخینوالی شرایط مناسبی برای توسعه جرایم فراملی ایجاد می كند كه به نوبه خود عامل بروز بحران های دیگر در منطقه می باشد.  مناقشه قره باغ میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان خطر دیگری برای امنیت منطقه است و از سر گیری این مناقشه قطعا امنیت كشور های قفقاز جنوبی را مختل كرده و به توسعه نفوذ روسیه در قفقاز كمك خواهد كرد.

  5- تروریسم بین المللی و جرایم سازمان یافته فراملی: تروریسم ناشی از عوامل دولتی و غیر دولتی یكی از چالش های مهم جهان معاصر است. وجود مناطق اشغالی در گرجستان در واقع زمینه توسعه تروریسم و جرایم سازمان یافته را فراهم می كند. ضمنا تروریسم دولتی برای گرجستان به عنوان خطر ویژه تلقی می شود.  با توجه به ظرفیت و نقش ترانزیتی گرجستان، خطر این كه از مناطق اشغالی برای اقدامات غیر قانونی از جمله قاچاق سلاح، مواد مخدر ، تسلیحات كشتار جمعی و قاچاق انسان استفاده شود، وجود دارد.

6- چالش های اجتماعی و اقتصادی: كاهش میزان سرعت رشد سریع و پایدار اقتصادی از چالش های امنیت ملی گرجستان است. مهار چالش های ناشی از تكرار بحران اقتصادی جهانی، از دیگر اهداف مهم گرجستان بوده و در این راستا گرجستان به افزایش میزان سرعت رشد اقتصادی می اندیشد. نابسامانی در توسعه اقتصادی، كاهش در آمد های كشور، و افزایش بی كاری می تواند به تنش اجتماعی و اختلال در ثبات و امنیت كشور منجر شود.  لذا حفظ و رشد اقتصادی و رقابت مردم از اولویت های دولت گرجستان به شمار می رود.

7- چالش های انرژی: تحكیم استقلال انرژی برای تامین امنیت ملی گرجستان  بسیار مهم است. در این راستا باید تنوع در منابع تامین انرژی حفظ شود. از طرف دیگر ایجاد زیرساخت  های لازم  و توسعه منابع  انرژی پاك برای افزایش امنیت انرژی گرجستان حائز اهمیت است.

8- خطرات سایبری: با توجه به افزایش وابستگی زیر ساخت  های حساس گرجستان به تكنولوژی های اطلاعاتی، موضوع مهار چالش های مربوط به حفظ فضای اطلاعاتی گرجستان مطرح می شود. روسیه در جنگ اوت 2008  همزمان با حملات زمینی، هوایی و دریایی حملات هدفمندانه سایبری نیز انجام داد. حملات سایبری روسیه،  اهمیت حفظ فضای سایبری برای امنیت ملی گرجستان را نشان داده است.

9- چالش های زیست محیطی: بحران های ناشی از فر آیند های طبیعی و فعالیت انسانی می تواند محیط زیست، تنوع زیستی و رفاه مردم گرجستان را تهدید كند. گرجستان نگران  آسیب های زیست محیطی ناشی از فعالیت رژیم اشغالگر روسیه در مناطق اشغالی به ویژه در آبخازیا برای آماده سازی المپیك زمستانی  2014 سوچی، است.  دولت گرجستان از طریق همكاری با جامعه بین المللی از تمامی امكانات خود استفاده خواهد كرد تا از فاجعه زیست محیطی در سواحل دریای سیاه كه ناشی از استخراج غیر قانونی مصالح ساختمانی و چوب آبخازیا و انتقال آنها به روسیه است، جلوگیری كند.

10- چالش های جمعیتی:  بهبودی وضعیت جمعیتی برای توسعه كشور اهمیت زیادی دارد. گفتنی است كه میزان زاد و ولد و بازگشت مهاجران گرجی به وطن در مقایسه با  سال های گذشته افزایش چشمگیری داشته است. حفظ این روند یكی از اهداف دولت گرجستان می باشد. تلاش روسیه برای تغییر بافت جمعیتی در مناطق اشغالی و اسكان دادن اتباع روسیه در این مناطق از دیگر چالش های پیش روی گرجستان است و اینگونه  اقدامات روسیه هویت ملی آبخازیایی ها را تهدید می كند.

11- خطرات مربوط به همگرایی مدنی: در راستای همگرایی مدنی ضروری است دولت شرایطی جهت آموزش زبان گرجی برای اتباع این كشور هموار كند تا آنها  بتوانند در عرصه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی كشور حضوری فعالتر داشته باشند.

12- تخریب آثار میراث فرهنگی: گرجستان به حفظ آثار میراث فرهنگی اهمیت می دهد. تخریب هدفمندانه آثار میراث فرهنگی در مناطق اشغالی موجب نگرانی دولت می شود. دولت همچنین درصدد حفظ آثار میراث فرهنگی گرجستان در خارج از كشور است.

محور های سیاست امنیتی گرجستان

1- پایان اشغال مناطق اشغال شده و تنظیم روابط با روسیه:

1.1 - پایان اشغال مناطق اشغال شده: پایان یافتن اشغال مناطق اشغالی ، همگرایی مدنی ساكنان این مناطق و اعاده حاكمیت ملی گرجستان از مهم ترین اولویت های سیاست امنیتی گرجستان می باشد.

دولت گرجستان در این راستا گام های موثر و به موقع را  بر می دارد. ضمنا دولت گرجستان به تعهدات خود درچارچوب توافقنامه آتش بس مورخ 12 اوت 2008 پایبند است. از طرف دیگر  با توجه به سخنرانی رئیس جمهور گرجستان در مجلس اروپا در تاریخ 23 نوامبر سال 2010 ، دولت گرجستان بطور یكجانبه متعهد به رعایت آتش بس شده است. رئیس جمهورگرجستان تعهد کشورش را از طریق نامه های خود به رهبران اتحادیه اروپا، ناتو، سازمان ملل، سازمان امنیت و همكاری اروپا و رئیس جمهوری آمریكا  تایید كرده است. گرجستان همچنان به ارائه طرح صلح به منظور تعیین خودمختاری گسترده مبتنی بر  معیار های اروپایی برای مناطق اشغالی ادامه می دهد و حتی آماده است قبل از تعیین رژیم حقوقی نهایی مناطق اشغالی، با آنها در زمینه های اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی جهت از سرگیری رفت و آمد، بازسازی اقتصاد آن مناطق ، بازگشت رانده شدگان و آوارگان همكاری كند.

گرجستان همچنین از پیشنهاد و طرح های صلح كه به پایان اشغال مناطق اشغالی كمك كند، استقبال می كند. برای پایان اشغال مناطق اشغالی گرجستان، مشاركت فعال جامعه بین المللی ضروری بنظر می رسد. جامعه بین المللی باید روسیه را تحت فشار قرار دهد تا این كشور متعهد به عدم تهاجم به گرجستان شود. موازین بین المللی از جمله اصل عدم استقرار نیرو های بیگانه در دیگر كشورها بدون موافقت این كشور را رعایت كند و به كلیه تعهدات خود در قبال توافقنامه آتش بس 12 اوت 2008  عمل نماید و نیرو های خود را از مناطق اشغالی خارج كند. ضمنا به كارگیری اصطلاح «اشغال» در اسناد حقوقی و سیاسی بین المللی یكی از بخش های سیاست پایان اشغالگری است. در این خصوص  اسناد صادره از سوی پارلمان اروپا، سنای آمریكا و نهاد های دولتی كشور های متحد گرجستان دارای اهمیت است.

دولت گرجستان در راستای حل بحران مناطق اشغالی، خروج نیرو های روسیه و استقرار  نیرو های بین المللی در این مناطق را تنها ساز و كار مناسب می داند.  با توجه به اهمیت حضور ناظران اتحادیه اروپا، دولت گرجستان خواستار توسعه حوزه فعالیت هیئت ناظران است؛ چرا كه ورود ناظران به مناطق اشغالی به توسعه روند صلح  و استقرار ثبات كمك خواهد كرد. ضمنا عادی سازی روابط روسیه و گرجستان می تواند به حل مناقشات در دیگر كشور ها نیز كمك كند.

ادامه سیاست عدم به رسمیت شناختن استقلال مناطق اشغالی و تایید پاكسازی قومی از دیدگاه گرجستان حائز اهمیت است. در این خصوص باید به قطعنامه های سال های 2008، 2009، 2010 و 2011  مجمع عمومی سازمان ملل،  قطعنامه سال 1993 شورای امنیت سازمان ملل، قطعنامه های سال های 1994، 1996 و 1999 سازمان امنیت و همكاری اروپا و قطعنامه سال 2011 مجلس اروپا اشاره شود.

گرجستان جهت خنثی سازی خطر تروریسم ناشی از اقدامات روسیه در مناطق اشغالی، توانمندی های خود را افزایش داده و همكاری خود را با جامعه بین المللی گسترش می دهد.

بازگشت رانده شدگان و مهاجران اجباری به خانه های خود، اعاده حقوق و تامین امنیت آنها باید با رعایت اصول و موازین بین المللی انجام بگیرد تا آنها از حق بازگشت آزادانه بهره مند شوند. گرجستان از هرگونه اقدامات روسیه جهت تغییر وضعیت مالكیت و بافت جمعیتی مناطق آبخازیا و تسخینوالی از طریق توافقنامه های غیر قانونی، جلوگیری خواهد كرد.

1.2 - تنظیم روابط با روسیه: گرجستان خواستار روابطی مبتنی بر اصول حسن همجواری و برابری با روسیه است. چنین روابطی  بدون احترام روسیه به حق حاكمیت گرجستان و بدون پایان اشغالگری میسر نمی باشد. در این راستا گرجستان آمادگی خود را  برای مذاكرات با روسیه اعلام می دارد.

گرجستان خواهان تبدیل روسیه به كشوری دمكراتیك است تا روابط این كشور با دیگران بر اصول احترام به حق حاكمیت، تمامیت ارضی و ارزش های دمكراسی  استوار باشد. دمكراسی سازی در روسیه و قابل پیش بینی بودن سیاست خارجی این كشور  تاثیر مثبتی بر امنیت گرجستان و منطقه خواهد گذاشت.

همگرایی گرجستان با نهاد های اروپایی و یورو آتلانتیك می تواند به استقرار صلح و امنیت در قفقاز كمك كرده و امنیت مرز های روسیه را نیز تضمین كند. این موضوع قطعا به نفع روسیه نیز است.

گرجستان خواهان استقرار صلح و ایجاد فضای همكاری در مناطق جنوبی روسیه؛ در قفقاز شمالی است. دولت گرجستان توسعه روابط با ملل قفقاز شمالی را ضروری می داند تا از این طریق مردم قفقاز شمالی بیشتر از اهداف و سیاست گرجستان مطلع شوند.

2- توسعه نهاد های دولتی و تحكیم دمكراسی: 

3- سیاست تعامل:  

گرجستان درصدد است سیاست مناسب و سازكار های انگیزشی جهت نزدیك ساختن مناطق اشغال شده و ساكنان آن مناطق به گرجستان و توسعه ارتباطات با مردم دیگر مناطق كشور را  تدوین كند. دولت در این راستا سند« استراتژی كشور در قبال مناطق اشغالی از طریق همكاری و تعامل» و « طرح عمل سیاست تعامل» را تدوین كرده است.

از طرف دیگر گرجستان خواستار ادامه همكاری با جامعه بین المللی برای استفاده از ظرفیت های موجود جهت اجرای سیاست تعامل است. ضمنا برای اجرای موفقیت آمیز سیاست تعامل، ضروری است طرح های بشر دوستانه در قبال مناطق اشغال شده با دولت گرجستان هماهنگ شود.

4- توسعه سیستم دفاعی و امنیتی كشور:

گرجستان در راستای حفظ امنیت ملی، اصلاحاتی جهت افزایش كارایی سیستم امنیتی كشور را انجام می دهد. سنگ بنای اصلاحات بخش امنیتی گرجستان، روند بررسی امنیت ملی است كه هماهنگی و همكاری نزدیك نهاد های امنیتی و افزایش كیفیت همكاری بخش های نظامی و غیر نظامی را فراهم می كند.

تشكیل سیستم موثر و كارآمد مدیریت بحران ها جهت شناسایی، پیش بینی و پیشگیری بحران و  محو نمودن سریع یا به حداقل رساندن پیامد های منفی آن از طریق همكاری هماهنگ شده  نهاد های دولتی، یكی از اولویت های سیاست امنیتی گرجستان است.

با توجه به تغییرات انجام شده در فضای امنیتی گرجستان، افزایش توانایی دفاعی كشور یكی از مهم ترین محورهای سیاست امنیتی کشور است. دولت گرجستان امكانات جدید را برای آشنایی نیرو های مسلح كشور با چالش های جدید  فراهم می كند و در راستای آمادگی نیرو های مسلح  برای حفظ تمامیت ارضی برنامه های مختلفی به منظور مدرنیزه سازی سیستم آموزش و تمرین، توسعه سیستم مدیریت نیرو های مسلح، افزایش قابلیت و نزدیك ساختن آن به معیار های ناتو و كمك به روند همگرایی با نهاد های یورآتلانتیك، انجام می دهد.

 دولت در این راستا، دكترین هایی را تدوین كرده و درصدد مدیریت موثر امكانات و منابع حساس و مهم كشور می باشد. از طرفی بكارگیری از سیتم كارآمد مدیریت بحران ها در ارتش و توسعه همكاری بین نهاد های نظامی و غیر نظامی در زمینه مدیرت و كنترل بحران ها  امری مهم و  ضروری است.

سیاست دفاعی گرجستان بر اصل دفاع همگانی استوار است. اجرای موفقیت آمیز این سیاست نیاز به ایجاد سیستم دفاع غیر نظامی، توسعه زیرساخت های لازم و سیستم كارآمد  نیروی ذخیره دارد. همكاری با كشور های متحد بمنظور توسعه سیستم نیروی ذخیره و استفاده از تجربیات  آنها ضروری بنظر می رسد. گرجستان پایبند به ارزش های دمكراتیك است و روند همگرایی با نهاد های یورآتلانتیك را ادامه می دهد. لذا افزایش سازگاری نیروی های مسلح گرجستان با ناتو یكی از اولویت اصلاحات دفاعی گرجستان می باشد. ضمنا گرجستان برای تحكیم  توان دفاعی خود درصدد توسعه همكاری با كشور های متحد است.

از طرف دیگر گرجستان  برای مشاركت فعال در برنامه های صلح ناتو تلاش می كند. حضور    نیرو های نظامی گرجستان در عملیات بین المللی ناتو از یك سو اهمیت گرجستان را برای امنیت حوزه یورآتلانتیك افزایش میدهد و از سوی دیگر  به افزایش توان نظامی  نیرو های گرجستان كمك می كند.

5- همگرایی با ناتو  و اتحادیه اروپا:

عضویت در اتحادیه اروپا و پیمان آتلانتیك شمالی یكی از مهم ترین اولویت های سیاست خارجی و امنیتی گرجستان است. گرجستان كه به خاطر قرار داشتن در حوزه دریای سیاه و در ناحیه جنوب شرقی اروپا،  بخش جغرافیایی، فرهنگی و سیاسی اروپا  محسوب می شود،  بدلیل تحولات تاریخی از مسیر توسعه طبیعی خود جدا شده بود. اكنون انتخاب گرجستان همگرایی با اتحادیه اروپا و پیمان آتلانتیك شمالی است تا امنیت و توسعه این كشور تامین شود.


5.1 - عضویت در پیمان اتلانتیك شمالی:

عضویت در ناتو یكی از مهم ترین اهداف سیاست خارجی گرجستان است.  ناتو از نظر گرجستان یك وسیله اصلی برای تامین امنیت و توسعه پایدار حوزه یورآتلانتیك بوده و اساس معماری امنیت این حوزه می باشد.  عضویت گرجستان در ناتو می تواند از یك سو امنیت گرجستان را تضمین كند و از دیگر سو به استقرار ثبات در كل منطقه كمك كند.  ضمنا اصلاحات جاری در راستای عضویت در ناتو موجب تحكیم نهاد های دمكراتیك گرجستان و افزایش توان دفاعی این كشور می شود.  با توجه به نظر سنجی برگزار شده در سال 2008  محافل سیاسی و اجتمایی گرجستان در خصوص عضویت كشور در ناتو اتفاق نظر دارند. از سال 2004 گرجستان در راستای توسعه همكاری با ناتو  به پیشرفت های بزرگ دست یافته است.  رهبران ناتو در اجلاس 2008 در بخارست توافق كردند كه گرجستان به عضویت ناتو در آید.  این موضوع در تصمیمات سران ناتو در اجلاس های  استراسبورگ و لیسبون  و همچنین در راهبرد جدید ناتو منعكس شده است.

حمله روسیه به گرجستان در سال 2008  نتوانست مسیر توسعه گرجستان و روند همگرایی این كشور با ناتو را متوقف كند. با تشكیل كمیسیون ناتو وگرجستان؛ آغاز اجرای طرح سالانه ملی  همكاری گرجستان با ناتو تسریع شده است. گرجستان همچنین در مجمع پارلمانی ناتو حضور فعالی دارد. با توجه به اینكه گرجستان خود را نیز مسئوول تامین امنیت دسته جمعی می داند، در عملیات صلح بین المللی و عملیات ناتو مشاركت می كند.  در این راستا حضور نیرو های گرجی در افغانستان حائز اهمیت است.

 5.2-  همگرایی با اتحادیه اروپا:

همگرایی مرحله ای گرجستان با اتحادیه اروپا یكی از محور های توسعه سیاسی و اقتصادی گرجستان می باشد. توسعه همكاری با اتحادیه اروپا  موجب تحكیم نهاد های دمكراتیك گرجستان و تثبیت روند همگرایی می شود.

گرجستان خواستار گسترش حوزه های همكاری و استفاده از آزادی های چهارگانه (نقل و انتقالات آزاد مردم، كالا، خدمات و سرمایه) با اتحادیه اروپا است. گرجستان  سیاست همسایگی اتحادیه اروپا طرح مشاركت شرق را عامل مساعدت در همگرایی با اتحادیه اروپا می داند.

گرجستان مذاكرات در خصوص انعقاد موافقتنامه درباره عضویت وابسته با اتحادیه اروپا را  بمنظور توسعه روابط از طریق همگرایی سیاسی و اقتصادی  از جمله ایجاد منطقه آزاد تجارت ، ادامه    می دهد.

گرجستان همچنین درصدد اجرای موفقیت آمیز توافقنامه تسهیل رژیم روادید  (visa facilitation and readmission agreements ) و توسعه همكاری در چارچوب ابتكار« مشاركت برای تحرك»  (Mobility Partnership)  است.  هدف گرجستان رسیدن به رژیم لغو روادید با اتحادی اروپا است.

گرجستان بر اهمیت توسعه همكاری با اتحادیه اروپا در بخش های مختلف به ویژه در زمینه تامین امنیت انرژی، حمل و نقل آموزش، فرهنگی  و غیره تاكید می كند.

گرجستان خواستار مشاركت فعال اتحادیه اروپا در روند حل مناقشه گرجستان و روسیه است. دراین رابطه برسمیت شناختن اشغال مناطق گرجستان توسط روسیه از سوی جامعه بین المللی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا گرجستان از قطعنامه  17 نوامبر سال 2011 مجلس اروپا استقبال می كند.

گرجستان همچنین از سیاست اتحادیه اروپا جهت همكاری و تعامل بیشتر با روسیه استقبال می كند. سیاست اتحادیه اروپا زمانی موثر خواهد بود كه بتواند به شكل گیری سیاست خارجی روسیه مبتنی بر اصول احترام به حاكمیت كشور های همسایه و همزیستی مسالمت آمیز  با آنها ، كمك كند.

از طرف دیگر گرجستان انتظار دارد كه اتحادیه اروپا بعنوان میانجیگر توافقنامه آتش بس  ماه اوت 2008 بین گرجستان و روسیه،  فدراسیون روسیه را جهت اجرای قرارداد آتش بس و پایبندی به موازین بین المللی  بیشتر تحت فشار قرار دهد.

6- همكاری در منطقه قفقاز جنوبی:

گرجستان با توجه به اهمیت توسعه همكاری با همسایگان، با اقدامات سیاسی و اقتصادی خود  به توسعه منطقه و تبدیل آن به منطقه آرام ، با ثبات و جذاب كمك می كند.

گرجستان بطور سنتی روابط خوبی با كشور های همسایه جمهوری آذربایجان و ارمنستان دارد  و معتقد است كه با رویكرد های مشترك می توان توسعه آتی  منطقه را تامین كرد. در این راستا  توسعه همكاری منطقه ای و ایجاد حوزه مشترك اقتصادی و بازار  به استقرار صلح و ثبات در منطقه كمك خواهد كرد.  ضمنا قابلیت های گرجستان در حوزه دریای سیاه می تواند عامل گسترش همكاری باشد.

علی رغم اختلافات موجود؛ سه كشور قفقاز جنوبی می توانند همكاری منطقه ای در زمینه مبارزه با تروریسم، جرایم سازمان یافته و قاچاق مواد مخدر گسترش دهند و برنامه های مشترك برای حفظ محیط زیست اجرا كنند. اینگونه همكاری ها می تواند  به توسعه همكاری اقتصادی و توسعه گفتگو های سیاسی بین كشور های منطقه كمك كند.

لاینحل ماندن مناقشه قره باغ امنیت كشور های منطقه را تهدید می كند. لذا گرجستان  از حل مسالمت آمیز این مناقشه با مشاركت فعال جوامع بین المللی حمایت می كند.

گرجستان خواستار توسعه همكاری اقتصادی و تجاری با آذربایجان و ارمنستان است. اجرای طرح های بزرگ اقتصادی برای تثبیت امنیت نیز ضروری می باشد و می تواند منجر به تحكیم اعتماد و شكل گیری مناسبات پایدار تجاری گردد.

روابط گرجستان با جمهوری آذربایجان به روابط استراتژیك تبدیل شده است. طرح های مشترك انرژی، حمل و نقل و ارتباطات نقش موثری در توسعه دو كشور ایفا می كند. طرح خط راه آهن «باكو- تفلیس- قارص » یكی از طرح های مشترك است كه دو كشور به وسیله آن می توانند نقش ترانزیتی خود در منطقه را افزایش دهند و به شبكه بین المللی راه آهن بپیوندند. راه اندازی خط راه آهن «باكو- تفلیس- قارص» به توسعه روابط اقتصادی  بین شرق و غرب  كمك كرده و موجب  نزدیك شدن گرجستان به حوزه اروپا خواهد شد.

«باكو- تفلیس- جیهان» ، «باكو- سوپسا» و «باكو- تفلیس- ارزروم» سه طرح مهم انرژی است كه علاوه بر جنبه اقتصادی آن  به تثبیت امنیت در منطقه نیز كمك می كند. گرجستان و جمهوری آذربایجان همچنین درصدد عملی شدن طرح هایی مثل « نابوكو»، «جریان سفید»، «كوریدورحمل و نقل نفت یورو آسیا»‌  و «اگری» (Azerbaijan-Georgia-Romania Interconnector Project)  هستند تا منابع انرژی كشور های آسیای میانه و آذربایجان  با استفاده از قابلیت های ترانزیتی گرجستان و آذربایجان  به بازار های جهانی منتقل شود.

گرجستان در زمینه های سیاسی، امنیتی و روند همگرایی با نهاد های یورآتلانتیك نیز با جمهوری آذربایجان همكاری می كند. همكاری دو كشور در چارچوب اتحادیه گوام نیز حائز اهمیت است.  مشاركت آذربایجان در برنامه «مشاركت شرقی» اتحادیه اروپا و برنامه«مشاركت برای صلح »‌ ناتو  به هماهنگ شدن منافع دو كشور و اتخاذ مواضع مشترك كمك می كند.

گرجستان همكاری نزدیكی با ارمنستان در تمامی زمینه ها دارد. گرجستان معتقد است كه توسعه روابط حسنه و گسترش همكاری فیمابین گرجستان و ارمنستان می تواند منافع متقابل را تامین كرده روابط سنتی دو كشور را توسعه دهد.  

گرجستان درصدد گسترش همكاری های اقتصادی با ارمنستان است. همكاری دو كشور در بخش های مختلف از جمله تجارت، حمل و نقل و گردشگری موجب افزایش مناسبات فیمابین خواهد شد.

گرجستان از حضور ارمنستان در طرح مشاركت شرقی اتحادیه اروپا حمایت می كند و خواستار گسترش همكاری این كشور با ناتو است. گرجستان همچنین خواهان عادی سازی روابط ارمنستان با تركیه  بوده و آماده است به روند عادی سازی روابط دو كشور كمك كند.

7- تحكیم روابط خارجی:

توسعه روابط سیاسی و گسترش تجارت خارجی، جذب سرمایه گذاری ها و تحكیم مناسبات اجتماعی و فرهنگی از اولویت های دولت گرجستان است. در این راستا گرجستان همكاری های دوجانبه و چندجانبه خود را با جوامع بین المللی توسعه می دهد.

7.1-  ایالات متحده آمریكا:

پس از استقلال گرجستان، ایالات متحده آمریكا  همواره از حاكمیت و تمامیت ارضی ، توسعه نهاد های دمكراتیك، توسعه اقتصاد بازاری و همگرایی گرجستان با نهاد های اروپایی و یوروآتلانتیك حمایت کرده است.

گرجستان درصدد توسعه روابط استراتژیك با آمریكا می باشد و این موضوع در منشور همكاری كه در ژانویه سال 2009 به امضا رسید منعكس شده است. هدف منشور همكاری، كمك به روند توسعه همكاری های دفاعی، امنیتی، اقتصادی، انرژی ، اجتماعی و فرهنگی از طریق اجرای تصمیمات گروه های كاری است.

حمایت دولت آمریكا و تاكید آن بر لزوم پایان اشغالگری مناطق گرجستان  برای دولت تفلیس اهمیت ویژه ای دارد.

گرجستان توسعه همكاری های اقتصادی و تجاری با آمریكا را ضروری می داند و درصدد جذب سرمایه گذاری و افزایش صادرات محصولات گرجی به آمریكا است.  با توجه به قرارداد تجارت ترجیحی بین دو كشور امكان صادرات محصولات گرجی به آمریكا با تعرفه های كمتر، فراهم شده است. گرجستان همچنین خواستار برقراری رژیم تجارت آزاد با آمریكا است.

كمك های مالی آمریكا برای گرجستان حائز اهمیت است. كمك یك میلیارد دلاری آمریكا پس از جنگ 2008 و همچنین اختصاص كمك ها از سوی شركت چالش هزاره آمریكا  برای اجرای طرح های عمرانی و توسعه نهاد های دمكراتیك اهمیت ویژه ای داشته است. آمریكا همچنین برنامه های آموزشی و علمی را جهت افزایش دانش و آگاهی محققان و دانشجویان گرجی اجرا  می كند.

توان دفاعی گرجستان از طریق كمك های آمریكا افزایش قابل توجهی  داشته است و گرجستان خواستار تعمیق این همكاری ها است.

حمایت دولت آمریكا و تاكید آن بر لزوم پایان اشغالگری مناطق گرجستان  برای دولت تفلیس اهمیت ویژه ای دارد.

گرجستان توسعه همكاری های اقتصادی و تجاری با آمریكا ضروری می داند و در صدد جذب سرمایه گذاری و افزایش صادرات محصولات گرجی به آمریكا است.  با توجه به قرارداد تجارت ترجیحی بین دو كشور امكان صادرات محصولات گرجی به آمریكا با تعرفه های كمتر، فراهم شده است.  گرجستان همچنین خواستار برقراری رژیم تجارت آزاد  با آمریكا است.

كمك های مالی آمریكا برای گرجستان حائز اهمیت است. كمك یك میلیارد دلاری آمریكا پس از جنگ 2008 و همچنین اختصاص كمك ها از سوی شركت چالش هزاره آمریكا  برای اجرای طرح های عمرانی  و توسعه نهاد های دمكراتیك اهمیت ویژه ای داشته است. آمریكا همچنین برنامه های آموزشی و علمی را جهت افزایش دانش و آگاهی محققان و دانشجویان گرجی اجرا می كند.

توان دفاعی گرجستان  از طریق كمك های امریكا افزایش قابل توجهی  داشته است و گرجستان خواستار تعمیق این همكاری است.

 گرجستان حمایت سیاسی و نظامی خود را از ائتلاف های پیشنهادی آمریكا ادامه می دهد. نیرو های نظامی گرجستان كه در چارچوب برنامه های آموزش و تمرین آمریكا آموزش دیده اند در عملیات بین المللی صلح  از جمله برنامه ایساف ناتو در افغانستان شركت می كنند. گرجستان و آمریكا در زمینه مبارزه با قاچاق مواد هسته ای نیز همكاری می كنند.

7.2 - اكراین:

گرجستان در صدد  استفاده از  فرصت های همكاری استراتژیك  با اكراین است. افزایش نقش اكراین به عنوان كشور دمكراتیك و صلح طلب می تواند  به استقرار صلح و ثبات در منطقه كمك كند.

گرجستان و اكراین در زمینه های سیاسی و امنیتی همكاری دو جانبه و همكاری بین المللی در چارچوب سازمان ملل، سازمان امنیت و همكاری اروپا، سازمان همكاری حوزه دریای سیاه و اتحادیه گوام دارند. گرجستان همچنین خواستار توسعه همكاری با اكراین در روند همگرایی با نهاد های یورآتلانتیك  بوده و از مشاركت این كشور در طرح «مشاركت شرقی» اتحادیه اروپا استقبال می كند.

7.3 - تركیه:

تركیه شریك منطقه ای گرجستان است كه همواره از تمامیت ارضی و حاكمیت گرجستان و تلاش این كشور برای توسعه نهاد های سیاسی، اقتصادی و امنیتی حمایت می كند.  ضمنا تركیه بزرگترین شریك تجاری و اقتصادی گرجستان می باشد و رژیم های لغوروادید و تجارت آزاد بین دو كشور بر قرار شده است.  توسعه همكاری های اقتصادی  و اجرای موفقیت آمیز طرح های انرژی و حمل و نقل  اهمیت راهبردی برای دو كشور دارد.  گرجستان و تركیه در چارچوب طرح های خط لوله باكو- تفلیس- جیهان و باكو- تفلیس-ارزروم همكاری می كنند و حضور فعالی در اجرای طرح های مثل «باماكو»، « جریان سفید»‌، «كوریدور انتقال نفت ارو آسیا» و «خط راه آهن باكو- تفلیس- قارص»  دارند.  علاوه بر این تركیه بعنوان عضو ناتو  یكی از مهم ترین شرکای نظامی گرجستان است. در این راستا گرجستان خواهان توسعه همكاری های نظامی و امنیتی با تركیه است.

همكاری دو كشور در بخش فرهنگی نیز دارای اهمیت است. دو كشور همكاری فعال در زمینه آثار میراث فرهنگی آغاز كرده اند. توسعه این همكاری به نفع هر دو كشور می باشد.

7.4 - همكاری با دیگر كشور های جهان:

گرجستان جهت استفاده از تجربیات كشور های حوزه دریای بالتیك و كسب حمایت آنها برای عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا ، با این كشور ها همكاری می كند.

گرجستان در صدد توسعه همكاری  با كشور های اروپای جنوب شرقی و حوزه اسكان دیناوی است. حمایت این كشور ها از تمامیت ارضی گرجستان و اصلاحات جاری در این كشور دارای اهمیت ویژه ای است. گرجستان از توسعه همكاری با ملداوی و بلاروس و مشاركت این كشور ها در طرح مشاركت شرقی اتحادیه اروپا  استقبال می كند.

گرجستان به عنوان حلقه ارتباطی بین اروپا و آسیا،  توسعه همكاری  به ویژه همكاری های اقتصادی ، انرژی و حمل و نقل با قزاقستان، قرقیزستان، تركمنستان، ازبكستان و تاجیكستان را مد نظر دارد.  هدف این همكاری كمك به توسعه تجارت و گردش آزاد سرمایه بین غرب و شرق است. آگاهی كشور های آسیای مركزی از تحولات سیاسی گرجستان برای دولت تفلیس اهمیت دارد. تلاش فدراسیون روسیه  برای تغییر مرز های بین المللی چالش بزرگی برای همسایگان روسیه است.

گرجستان  توسعه روابط و همكاری با چین، ژاپن، كره جنوبی، كشور های خلیج فارس، هند، كانادا ، برزیل،  استرالیا ، اسراییل،  كشور های آسیای جنوب شرقی، آمریكای لاتین و آفریقا را جهت توسعه تجارت ، جذب سرمایه گذاری و كسب حمایت بین المللی ، ضروری و مهم می داند.

 در راستای جذب سرمایه گذاری، افزایش آگاهی مردم در مورد گرجستان و كسب حمایت ها لازم است. روند برقراری روابط سیاسی و دیپلماتیك با كشور های آمریكای لاتین و حوزه دریای كارائیب و توسعه همكاری های اقتصادی و تجاری با آنها ادامه یابد. در روند مذاكرات با این كشور ها باید نسبت به موضوع حمایت از  تمامیت ارضی گرجستان توجه ویژه ای داشت.

7.5 - همكاری با سازمان های بین المللی:

همكاری با سازمان های بین المللی یكی از مهم ترین اولویت سیاست خارجی و امنیت ملی گرجستان است.

 
7.5.1 - سازمان ملل:

گرجستان معتقد است كه سازمان ملل باید نقش فعال تری جهت استقرار صلح در جهان و حل مناقشات و بحران های موجود ایفا كند. در این راستا باید تلاش شود تا كارایی سازمان ملل افزایش یابد. گرجستان تعطیلی ماموریت هیئت ناظران سازمان ملل را كه ناشی از فشار های روسیه بوده است، را بسیار منفی ارزیابی می كند و معتقد است كه این موضوع می تواند تاثیر منفی بر نقش سازمان ملل در تامین و تثبیت امنیت جهانی بگذارد.


7.5.2 - سازمان امنیت و همكاری اروپا:

سازمان امنیت و همكاری اروپا یكی از مهم ترین سازمان ها برای تامین امنیت اروپا می باشد. این سازمان باید نقش ویژه ای در استقرار صلح ، ثبات و دمكراسی در اروپا داشته باشد.

گرجستان همواره به اصول تعریف شده در اسناد این سازمان مبتنی بر احترام به حفظ تمامیت ارضی و حاكمیت كشورها، پایبند است. گرجستان معتقد است كه افزایش نقش سازمان امنیت وهمكاری اروپا می تواند به توسعه امنیت كشور های عضو كمك نماید.

روسیه برای جلوگیری از مشاركت سازمان های بین المللی در روند حل مناقشات گرجستان  از ادامه فعالیت هیئت ناظران سازمان امنیت و همكاری اروپا ممانعت به عمل آورد؛  با اینحال تلاش گرجستان برای از سرگیری فعالیت هیئت ناظران سازمان امنیت و همكاری اروپا در خاك این كشور از جمله در مناطق اشغالی و افزایش نقش این سازمان جهت توسعه امنیت و دمكراسی گرجستان ادامه دارد. كمك و مساعدت سازمان امنیت و همكاری اروپا برای به انجام رساندن موفقیت آمیز روند تحكیم نهاد های دمكراتیك و اصلاحات جاری، اهمیت ویژه ای دارد.

7.5.3 - شورای اروپا:

همكاری در چارچوب شورای اروپا یكی از بهترین فرصت ها برای  استقرار موازین و ارزش های اروپایی درگرجستان است. با توجه به پایبندی این كشور به موازین و ارزش های اروپایی، زمینه تبدیل گرجستان به یك كشور دمكراتیك فراهم می باشد. گرجستان در صدد اجرای توصیه های شورای اروپا  برای توسعه دمكراسی، حفظ حقوق اقلیت قومی،  رعایت حقوق بشر و تثبیت حاكمیت قانون است.

8- مبارزه با تروریسم بین المللی و جرایم سازمان یافته فراملی:

هدف سیاست ضد تروریستی گرجستان، تامین امنیت شهروندان و نهاد های این كشور است. گرجستان عضو كنوانسیون های مبارزه با تروریسم سازمان ملل بوده و در این راستا  همكاری های خود را گسترش می دهد.

گرجستان برای رسیدن به این هدف مهم همكاری نزدیكی با كمیته مبارزه با تروریسم سازمان ملل دارد و واحد های ضد تروریستی از جمله؛ یگان های ویژه نیرو های مسلح و انتظامی كشور را توسعه  می دهد. گرجستان جهت جلوگیری از  استفاده گروه های تروریستی از خاك گرجستان، حراست از مرز ها  و نظارت بر گمركات را افزایش داده  در راستای مبارزه با تروریسم و جرایم سازمان یافته فراملی  با كشور های همسایه آذربایجان، تركیه و ارمنستان همكاری می كند.

مناطق اشغالی گرجستان اكنون  به منشاء تهدید های تروریستی تبدیل شده اند.  در سال های اخیر  عملیات تروریستی در گرجستان  از مناطق اشغالی و توسط عوامل روسیه  برنامه ریزی و اجرا می شد.  برای خنثی سازی این خطر  لازم است كه جامعه بین المللی  فشار های خود را بر روسیه افزایش دهد  تا روسیه  در صورت تكرار عملیات تروریستی بهای سنگین سیاسی بپردازد.

گرجستان با توجه به اهمیت مبارزه با تروریسم هسته ای  با آژانس بین المللی انرژی اتمی و دیگر سازمان های بین المللی و كشور های جهان همكاری می كند تا از استفاده از خاك گرجستان برای تولید و انتقال مواد هسته ای و رادیو اكتیو جلوگیری شود. گرجستان در راستای عدم گسترش مواد هسته ای و رادیو اكتیو  نگران وضعیت موجود در مناطق اشغالی است.

گرجستان با شركت در عملیات بین المللی ضد تروریستی حضور فعالی در ائتلاف ضد تروریستی دارد. با توجه به اینكه تروریسم بین المللی تهدید جدی برای امنیت جهان است ، عدم موفقیت در عملیات افغانستان تاثیر منفی بر امنیت كشور های جهان و منطقه از جمله گرجستان خواهد گذاشت.

9- سیاست امنیت اقتصادی:

سیاست اقتصادی گرجستان مبتنی بر اصل آزادی اقتصاد بوده و هدف اصلی سیاست امنیت اقتصادی این كشور فراهم كردن شرایط مناسب برای كمك به توسعه كشور، افزایش رفاه مردم و رقابت پذیری اقتصاد و مردم است.

تحكیم ثبات اقتصاد كلان از طریق اتخاذ سیاست جدی مالی، به حد اقل رساندن نرخ تورم، كاهش هزینه های عمومی، كاهش بدهی های خارجی، رفع كسری بودجه با مازاد بودجه و بهبودی سیستم مالیاتی، از مهم ترین اولویت های سیاست امنیت اقتصادی گرجستان محسوب می شود.

 توسعه روابط سازنده اقتصادی با اتحادیه اروپا، آمریكا و كشور های منطقه از محور های  سیاست اقتصادی و امنیتی كشور می باشد. توسعه همكاری های اقتصادی و روابط مرزی  می تواند نقش موثری در كاهش تنش ایفا نماید. گرجستان در این راستا آماده همكاری با كشور های آذربایجان، تركیه، تركمنستان، ایران، ارمنستان، اكراین، قزاقستان، كشور های خاورمیانه، حوزه دریای سیاه و  دیگر كشور های آسیای مركزی و شرقی، است.

گرجستان توسعه زیرساخت های حمل و نقل كشور، افزایش بهره برداری از ظرفیت  ترانزیتی كشور و همگرایی با سیستم های حمل و نقل بین المللی را ضروری می داند.

سیاست اقتصادی گرجستان عدم مداخله دولت در فعالیت اقتصادی شركت ها، حفظ آزادی اقتصادی و مالكیت شخصی، بهبود سیستم مالیاتی و اجرای سیاست دقیق مالی را تامین می كند.

گرجستان درصدد است فراهم نمودن شرایطی است تا مردم دسترسی به محصولات خوب و ارزان داشته باشند. ایجاد فضای مناسب برای جذب سرمایه گذاری، افزایش رقابت پذیری مردم و اقتصاد و رشد اشتغال زایی از دیگر اهداف سیاست اقتصادی گرجستان است. برای تحقق این اهداف ایجاد بازار كار رقابت پذیر ضروری بنظر می رسد. ضمنا كمك به آماده سازی نیروی كار مجرب که از طریق اجرای سیاست هدفمندانه آموزشی میسر می شود، موجب افزایش رقابت پذیری مردم و اقتصاد خواهد شد.

10- سیاست امنیت انرژی:

 دولت در راستای تامین امنیت انرژی، جذب سرمایه گذاری، تقویت همكاری های بین المللی در بخش انرژی و توسعه زیرساخت های انرژی كشور را ضروری می داند.  ضمنا دولت گرجستان بر ضرورت تنوع در منابع انرژی و تامین كنندگان آن و مشاركت در طرح های منطقه ای و بین المللی  تاكید می كند. در این راستا دولت گرجستان در چارچوب  برنامه كوریدور انرژی جنوب، خواهان اجرای طرح های جدید از جمله طرح های انتقال نفت و گاز  منطقه دریای خزر و آسیای مركزی به اروپا از طریق گرجستان است.

گرجستان بخشی از كوریدور های مهم انتقال انرژی است  و از نقش خود  برای انتقال منابع انرژی دریای خزر و آسیای مركزی به اروپا از طریق مسیر های متنوع، به خوبی آگاه است.  بنادرگرجستان ، خط لوله باكو- سوپسا،  باكو- تفلیس- جیهان و باكو- تفلیس- ارزروم از جمله پروژه های مهم فعال  بوده و گرجستان درصدد اجرای موثراین پروژه ها است.

توسعه زیرساخت های انرژی و افزایش بهره برداری از منابع آبی و دیگر منابع انرژی پاك كشور از دیگر اولویت های سیاست امنیت انرژی گرجستان می باشد. گرجستان همچنین  همكاری خود را با سرمایه گذاران خارجی جهت بهره برداری از منابع انرژی تجدید پذیر ادامه و توسعه می دهد.

با توجه به اینكه ساخت خطوط جدید انتقال برق و نیروگاه های برقی  و بازسازی نیروگاه های فرسوده  به كاهش  وابستگی  به منابع انرژی وارداتی  و افزایش  امنیت انرژی كشور كمك می كند ، لذا گرجستان  در صدد تبدیل شدن به بزرگترین صادر كننده  برق در منطقه است. در این راستا افزایش تولید برق و ساخت خطوط انتقال برق  ضروری است.

11- سیاست آموزشی:

تكمیل نظام آموزشی كشور از مهم ترین اولویت دولت گرجستان است. اصلاحات همه گیر نظام آموزشی کشور جهت افزایش كیفیت آموزش متوسط، عالی و حرفه ای و كمك به ایجاد جامعه مبتنی بر دانش، انجام می شود. در این راستا ایجاد فضای مناسب برای توسعه علم و مشاركت فعال بخش خصوصی در نظام آموزشی از ضروریات كشور محسوب می شود.

نظام آموزشی گرجستان برای شهروندان این كشور باید فرصت های شغلی و امكان استفاده از دانش را مهیا كند.

یكی از بخش های اصلاحات انجام شده در نظام آموزشی اجرای برنامه های آموزش زبان های خارجی به ویژه زبان انگلیسی و آموزش رایانه در مدارس متوسط است.

یكی دیگر از اولویت های اصلاحات نظام آموزشی كشور توسعه آموزش حرفه ای می باشد. توسعه اقتصاد گرجستان ضرورت توسعه آموزش حرفه ای را دو چندان می سازد.

توسعه آموزش عالی نیز برای پیشرفت كشور اهمیت ویژه ای دارد. افزایش كیفیت آموزش عالی درگرجستان یكی از پیش شرط های توسعه ظرفیت های علمی و توسعه اقتصاد كشور می باشد. ضمنا گسترش همكاری های بین المللی در بخش های تحقیقاتی، علمی و تكنولوژی ضروری بنظر می رسد.

12- سیاست امنیت اجتماعی و بهداشتی:

كمك به فقر زدایی، افزایش سطح زندگی و شكل گیری قشر قدرتمند متوسط از اهداف سیاست امنیت اجتماعی و بهداشتی گرجستان است.

دولت جهت تامین امنیت اجتماعی و بهداشتی مردم درصدد است به اشتغال زایی كمك كرده بیمه اجتماعی را توسعه و همگانی نماید.

محور های سیاست بهداشتی كشور به شرح ذیل است: كمك به افزایش كیفیت خدمات پزشكی، توسعه نظام آموزش پزشكی، افزایش کارایی سیستم پیشگیری و مدیریت امراض مسری، پیشگیری و درمان بیماری های خطرناك (ایدز، اعتیاد، سل و غیره)، توسعه سیستم نظارت بر آزمایشگاه ها و بیماری های همه گیر جهت جلوگیری از عفونت های خطرناكی كه منشاء مصنوعی یا طبیعی دارند، راه اندازی سیستم های واكنش سریع، كمك به ترویج شیوه زندگی سالم، قابل دسترسی كردن خدمات پزشكی از طریق توسعه سیستم بیمه درمان و قابل دسترسی كردن خدمات پزشكی برای قشر زیر خط فقر.

13- سیاست امنیت سایبری:

 گرجستان در نظر دارد یك سیستم امنیت اطلاعات را ایجاد كند تا  با استفاده آن خنثی سازی حملات سایبری، به حد اقل رساندن اثرات آن و  بازسازی سریع زیرساخت ها  امكان پذیر شوند.

گرجستان با توجه به اهمیت تامین امنیت اطلاعات محرمانه و حفظ سیستم های اطلاعات كشوراساس حقوقی و زیرساختهای لازم را جهت ارتقاء تكنولوژی های اطلاعاتی  و حفظ اطلاعات  فراهم می كند.

گرجستان در راستای تامین امنیت سایبری درصدد گسترش همكاری با كشور های متحد و استفاده از تجربیات آنها است.

14- سیاست امنیت زیست محیطی:

هدف سیاست امنیت زیست محیطی گرجستان ، حفظ امنیت مردم و محیط زیست  از طریق پیشگیری از آلودگی محیط زیست، كاهش منابع طبیعی و بحران های ناشی از حوادث طبیعی  یا فعالیت انسان، می باشد.  در این خصوص  توجه ویژه ای به پیشگیری از حوادث طبیعی همانند سیل، بهمن، رانش زمین ، زلزله و حوادث صنعتی  می شود.

انجام اقدامات موثر  برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست، پیشگیری از آلودگی منابع آبی و زمین، حفظ جنگل ها، پیشگیری از آلودگی دریای سیاه و پاكسازی مناطق گرجستان از ضایعات رادیواكتیو از دیگر اهداف سیاست امنیت زیست محیطی گرجستان است.

با توجه به لزوم همكاری منطقه ای و بین المللی برای تامین امنیت زیست محیطی، گرجستان خواستار مشاركت فعال جامعه بین المللی برای جلوگیری از تخریب محیط زیست مناطق اشغالی از سوی روسیه ، است. دولت گرجستان با استفاده از امكانات سیاسی خود تلاش خواهدكرد با كمك جامعه بین المللی روسیه را تحت فشار قرار داده از انتقال غیر قانونی مصالح ساختمانی و چوب آبخازیا به روسیه برای المپیك زمستانی سوچی كه یك تهدید زیست محیطی  برای گرجستان و منطقه است، جلوگیری نماید.

گرجستان در زمینه امنیت زیست محیطی با كشور های منطقه همكاری می كند. همكاری گرجستان با آذربایجان، ارمنستان و تركیه می تواند  به تحكیم امنیت زیست محیطی منطقه كمك كند.

15- حفظ میراث فرهنگی:‌

گرجستان از طریق توسعه همكاری با  یونسكو و دیگر سازمان های بین المللی  درصدد  حفظ و توسعه میراث فرهنگی و آثار منحصر به فرد خود كه بخشی از میراث فرهنگی جهان است، می باشد. در این راستا  اتخاذ سیاست حفظ میراث فرهنگی  با هدف كمك به هنر كهن و معاصر گرجستان و نگهداری آثار معماری، ضروری بنظر می رسد. گرجستان همچنین  جهت حفظ میراث فرهنگی برونمرزی خود با كشور هایی كه اثار تاریخی گرجی در آنجا واقع شده باشد و ارزش های فرهنگی در موزه ها یا كنتابخانه های این كشورها  نگهداری شده باشد، همكاری خواهد كرد.

آثار تاریخی و فرهنگی گرجستان كه در مناطق تحت اشغال روسیه واقع شده اند، در معرض خطر نابودی قرار می گیرند. لذا جامعه بین المللی باید در حفظ این آثار مشاركت نمایند.  در این راستا همكاری با  یونسكو، مركز بین المللی مطالعات حفظ و مرمت دارایی های فرهنگی (ICCROM)، شورای بین المللی اثار و مكان های باستانی (ICOMOS) و اتحادیه بین المللی حفظ طبیعت (IUCN) دارای اهمیت ویژه ای است.

16- سیاست جمعیتی:

گرجستان جهت بهبودی وضعیت جمعیتی از برنامه های افزایش زاد و ولد، كاهش مرگ و میر كودكان، ترویج شیوه زندگی سالم و افزایش سن امید به زندگی حمایت می كند.

دولت گرجستان در صدد فراهم كردن شرایط مناسبی برای بازگشت گرجیان برونمرزی و دیگر اتباع گرجستان مقیم خارج به این كشور است. در این راستا دولت ارتباطات خود را با جوامع گرجیان برونمرزی تقویت كرده از اقدامات و تلاش های آنها برای حفظ زبان گرجی و ارتباط با میهن تاریخی تشویق می كند.

گرجستان نگران  سیاست فدراسیون روسیه جهت تغییر مصنوعی و غیر قانونی بافت جمعیتی آبخازیا و اسكان روسی تبار ها در آنجا است. گرجستان تلاش خواهد كرد تا از این اقدامات روسیه جلوگیری كرده به حفظ هویت قومی و فرهنگی آبخازیایی ها كمك كند.

17- سیاست همگرایی مدنی:

دولت گرجستان به روند همگرایی و مشاركت اقلیت قومی در جامعه كمك می كند. دولت همچنین به توسعه تدریس زبان گرجی بین اقلیت قومی  و حفظ هویت و فرهنگ آنان اهمیت می دهد. این سیاست در « نظریه ملی همگرایی مدنی» و «طرح عمل» منعكس شده است.

دولت امكاناتی برای آموزش زبان گرجی و استفاده از آن زبان توسط اقلیت قومی فراهم می كند تا از این طریق حقوق و ازادی های آنها تامین گردد.

گرجستان همچنین درصدد فراهم ساختن شرایط مناسبی برای همگرایی مدنی مهاجرانی كه مجددا به میهن بازگشتند، می باشد.

18- سیاست روابط با جوامع گرجیان برون مرزی:

حفظ هویت هموطنان برونمرزی یكی از اولویت دولت گرجستان است. دولت در این راستا به راه اندازی دوره های آموزش زبان گرجی، مدارس هفتگی،  مدارس عمومی گرجی، گروه های فولكلوریك و گروه های هنری كمك می كند. گرجستان همچنین تلاش می كند تا هموطنان مقیم كشور های مختلف با یكدیگر ارتباط برقرار كنند و پروژه های مشترك اجرا نمایند.

گرجستان در زمان باستان با نام ایبریا شناخته شده است و امروزه در اکثر زبان‌ها با اشکال گوناگون واژهٔ یونانی "گِئُرْگیا" (Georgia به معنای کشاورزی) شناخته می‌شود. از زمان بنیان پادشاهی گرجستان باستان یا همان ایبریا توسط پارناواز یکم در سدهٔ چهارم پیش از میلاد تا زمان حمله مغول به گرجستان در سدهٔ ۱۳م میلادی، دورهٔ صلح و آرامش در تاریخ گرجستان است و از حمله مغول به بعد، گرجستان تاریخی پر فراز و نشیب را با ایستادگی در برابر حملات ایرانیان، عثمانی‌ها و روس‌ها گذرانده که واپسین مورد آن حملهٔ روسیه به گرجستان در سال ۲۰۰۸ میلادی است.

جغرافیای گرجستان

کشور گرجستان با نام محلی «ساکارتولو» و مساحتی معادل 69700 کیلومتر مربع، در قفقاز جنوبی واقع است. پایتخت گرجستان «تفلیس» است وکشور به 9 منطقه (گوری، ایمرتی، کاخئتی، ک‌وِمو کارت‌لی، م‌تس‌ختا-م‌تیانِتی، راچا-لچخومی و ک‌وِمو سیانتی)، 65 ناحیه، 5 شهر مستقل از نواحی (منهای آبخازیا و تسخینوالی) تقسیم می‌شود. این کشور از شمال به روسیه، از شرق به جمهوری آذربایجان، از جنوب به ارمنستان و ترکیه و از غرب به دریای سیاه محدود می‌شود. بخش عمده‌ای از زمین‌های این جمهوری ناهموار و کوهستانی بوده و مرتفع‌ترین نقطه‌ی آن کوه «شاخارا» با ارتفاع 5069 متر است. شهرهای مهم بر حسب جمعیت در جدول زیر لیست شده است.

شهرهای مهم گرجستان بر حسب جمعیت

وضعیت اجتماعی و مردم‌شناسی گرجستان

در مورد فرهنگ و آداب اجتماعی مردم گرجستان موارد زیر قابل توجه است:

• فرهنگ گرجستان به دلیل جنگ‌ها و لشکرکشی‌های متعدد توسط دولت‌های قدرتمند منطقه منجمله روسیه، ایران، روم وعثمانی به نوعی ازتمامی این فرهنگ‌ها تاثیر گرفته است.
• ازنظر مذهبی حدود 75% مردم گرجستان مسیحی ارتدکس، 11% مسلمان، 8% ارمنی­‌اند و 6% به سایر ادیان گرایش دارند. به طوری که در مکان‌های اجتماعی وتجاری دیده می‌شود، مردم این کشور به مناسک دینی پایبند و معتقد هستند. به عنوان مثال در اکثر شرکت‌های خصوصی، دفاتر اسناد رسمی و سایر اماکن مورد مراجعه، محرابی با برخی شمایل‌‌های مذهبی وصلیب به چشم می‌خورد.
• زبان دوم رایج در گرجستان روسی است. تقریباً تمام اهالی قادر به گفت‌وگو به زبان روسی هستند.
• افراد قادر به تکلم به زبان انگلیسی در گرجستان بیش‌تر به صاحبان کسب و کار و قشر خاصی از تحصیل کردگان محدود است. در سال‌های اخیر جایگزینی انگلیسی به جای روسی شتاب گرفته است اما انتظار نداشته باشید بتوانید در ادارات و کوچه و خیابان (و گاهی حتی در هتل‌ها) از زبان انگلیسی استفاده کنید.
• امکان استفاده از زبان‌های ترکی (آذربایجانی) و ارمنی بسته به مورد وجود دارد اما رواج گسترده ندارد.
• میزان باسوادی در گرجستان 99% است.
• تجربیات نگارنده حاکی از آن است که گرجی‌ها نیز مانند اکثر کشورهای جنوب CIS حساسیت کم‌تری نسبت به زمان دارند.
• از نظر پایبندی به توافقات، گرجی‌ها عموماً به پایبندی به توافقات و قراردادهای خود شهرت داشتند امابه نظر می‌رسد شرایط بد اقتصادی سال‌های اخیر این پایبندی به تعهدات را تحت‌ الشعاع قرارداده واز میزان پایبندی به توافقات درمیان آنها کاسته است، لذا در معاملات کلان، اخذ تضامین کافی ازاهمیت بالایی برخورداراست.
• گرجی‌ها در مذاکرات تجاری رک و در عین حال گرم و احساسی هستند. آنها به‌ راحتی موضع منفی یا مثبت خود را در قبال یک پیشنهاد یا رفتار نشان می‌دهند. این رفتار را نباید موضع خصمانه‌ی آنها در مذاکرات تلقی کرد.

سهولت کسب و کار در گرجستان

تصمیم‌گیری برای ورود به هر بازار جدیدی به عنوان سرمایه‌گذار، مستلزم اطلاع از شاخص‌های معینی است. یکی از این شاخص‌ها، «سهولت کسب و کار» است. این شاخص از طریق مطالعه‌ی قوانین و مقررات، توسط متخصصان خبره شامل مدیران دولتی، حقوق‌دانان، مشاوران مدیریتی، حسابداران و کارشناسانی از رشته‌های مختلف در 183 اقتصاد در سطح جهان که عموماً نقش قانون‌گذاری و تدوین مقررات را به عهده دارند محاسبه می‌شود.

شاخص سهولت کسب و کار از بررسی مقرراتی که مستقیماً بر فعالیت کسب و کار اثر دارند محاسبه می‌شود و نه شرایط عمومی مانند نزدیکی به بازارهای بزرگ، کیفیت زیرساختار، تورم، یا میزان جنایت. رتبه‌ی شاخص سهولت کسب و کار هر کشور از میانگینِ 10 شاخص فرعی زیر به دست می‌آید:

• تأسیس یا شروع کسب و کار (رویه‌ها، زمان، هزینه و حداقل سرمایه برای تأسیس یک کسب و کار)
• گرفتن پروانه‌ی ساخت (رویه‌ها، مدت، و هزینه‌ی ساخت یک انبار)
• استخدام کارگر (شاخص دشواری استخدام، شاخصِ انعطاف ساعات کاری، دشواریِ شاخص افزونگی نیروی کار (سهولت اخراج نیروی کار مازاد)، سختی شاخص استخدام، هزینه‌های اخراج نیروی کار)
• ثبت دارایی (رویه‌ها، زمان و هزینه‌ی ثبت املاک تجاری)
• حمایت از سرمایه‌گذاری (شاخص‌های مربوط به گستره‌ی افشای اطلاعات تجاری، گستره‌ی مسؤولیت حقوقی مدیر و سهولت دادخواهی سهام‌داران)
• پرداخت مالیات (تنوع مالیات‌های پرداختنی، ساعات صرف شده در سال برای تنظیم اظهارنامه‌ی مالیات و کل مالیات پرداختنی به عنوان سهم سود ناخالص)
• تجارت برون‌مرزی (تعداد مدارک، هزینه و زمانِ لازم برای صادرات یا واردات)
• عقد قرارداد (رویه‌ها، زمان و هزینه‌ی عقد قرارداد)
• انحلال یک کسب و کار (شاخص نرخ بازیابی به عنوان تابعی از زمان، هزینه و دیگر عواملی مانند نرخ استقراض و احتمال سرپا ماندن کسب و کار)

مثلاً مطابق «گزارش فعالیت کسب و کار 2010»، استرالیا از نظر شاخص «شروع کسب و کار» بعد از نیوزیلند و کانادا در رتبه­‌ی سوم قرار داشت. در استرالیا 2 رویه برای شروع یک کسب و کار لازم است که انجام آن به طور میانگین به 2 روز زمان نیاز دارد. هزینه‌ی اداری آن 0.8% درآمد سرانه‌ی ناخالص ملی است. محدودیتی برای حداقل سرمایه‌گذاری وجود ندارد. به‌عکس، در گینه‌ی بیسائو که از نظر همان شاخص بدترین (رتبه 183 از 183) فضای کسب و کار را دارد، تشریفات تأسیس یک کسب و کار 213 روز طول می‌کشد. هزینه‌ی اداری آن 323% درآمد سرانه‌ی ناخالص ملی، و حداقل سرمایه برای تأسیس کسب و کار 6.1006% درآمدِ سرانه‌ی ناخالص ملی است. گرچه در ظاهر مقررات کم‌تر و ساده‌تر غالباً به معنی بالاتر بودنِ رتبه است، اما همیشه این قاعده برقرار نیست. مثلاً حمایت از حقوق وام دهنده‌ها و سرمایه‌گذارها خود مستلزم تدوین و اعمال مقررات بیش‌تر است.

نگاهی به کسب و کار در کشور گرجستان نشان می‌دهد که این شاخص در چند سال اخیر رو به بهبود بوده است. ما از دو زاویه به این شاخص پرداخته‌ایم: روند تغییرات رتبه‌ی سهولت کسب و کار کشور گرجستان در طی 5 سال اخیر و مقایسه‌ی این شاخص بین کشورهای مختلف جهان در ده سال گذشته. محاسبه‌ی امتیازهای این رتبه‌بندی توسط مؤسسات مختلف اندکی با هم متفاوت است. مثلاً رتبه‌­ی فعالیت کسب و کار (DBI) اعلام شده توسطِ وب‌سایت «Business Environment Snapshots» برای گرجستان در سال 2011 برابر 12 و رتبه‌ی اعلام شده توسط وب‌سایت «Doing Business» برابر 17 اعلام شده است. هر دو این وب‌سایت‌ها به نوعی وابسته به بانک جهانی (WB) و شرکت مالیه‌ی بین‌الملل (IFC) هستند. علت این تفاوت، ملحوظ کردن یا نکردن بعضی شاخص‌های فرعی (مثلاً زیرشاخص استخدام کارگر و گرفتن انشعاب برق) است. در جدول زیر امتیازات رتبه‌بندیِ سهولت کسب و کار در گرجستان نشان داده شده است.

امتیازات رتبه‌بندی سهولت کسب و کار گرجستان

برای به دست آوردن مقیاسی از شاخص‌های فضای کسب و کار در گرجستان و سایر اقتصادها جدول زیر را بررسی قرار دهید.

مقایسه‌ی بعضی شاخص‌های سهولت کسب و کار گرجستان با میانگینِ اقتصادهای منطقه‌ای

شاخص‌های سهولت کسب و کار در گرجستان

دسترسی

صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی و پیمانکاران، بنا به نوع و طبیعت فعالیت خود مجبور هستند با بازار هدف همیشه در تعامل مستقیم باشند. اشخاص علاوه بر حضور گاه و بیگاه در محل، به ­تناوب مدیران، کارشناسان، بازرسان و ناظران خود را به محل اعزام کنند. از این رو «دسترسی» در صدورخدمات فنی و مهندسی و همچنین سرمایه‌گذاری چنان جایگاه مهمی را می‌­یابد که می‌­تواند حتی در مواردی به ­تنهایی سایر مؤلفه­‌های مؤثر در مطالعه بازار را تحت­‌الشعاع قرار دهد.

به علت اهمیت فوق‌العاده‌ی حمل و نقل زمینی در تأمین مواد لازم برای سرمایه‌گذاری و همچنین صدور خدمات فنی و مهندسی، بررسی دسترسی زمینی از اهمیتی فوق‌العاده برخوردار است. گرجستان و ایران دارای مرز مشترک زمینی نبوده واز این رو برای دسترسی زمینی باید از طریق یکی از کشورهایی که هم با ایران و هم با گرجستان مرز مشترک دارند به آنجا سفر کرد. از میان سه کشور ترکیه، آذربایجان و ارمنستان، نزدیک ترین مسیر از طریق جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان است ولی با توجه به نیاز به روادید برای گذر از خاک جمهوری آذربایجان و همچنین جمهوری ارمنستان از یک سو و عدم نیاز به روادید برای گذر از خاک ترکیه، در حال حاضر بخش عمده‌ی بار زمینی و همچنین مسافرین جاده‌ای از طریق مسیر ترکیه ترانزیت می‌کنند. این کُریدور خود شامل 2 مسیر است. در مسیر نزدیک‌تر از طریق جاده‌ی آرداهان دامال پس از گذر از مرز بازرگان و عبور از شهرهای دوغوبازیزید، ایغدیر، قارص، اردهان، هاناک، دامال، پوسوف، گوموش کاواک، بین‌باشی امین به‌ی، والِ (آردهان دامال یولو، آبی خط‌چین) به مرز «تورک گؤزو» میان گرجستان و ترکیه خواهیم رسید.نام این گذرگاه مرزی در سمت گرجستان «واله (یا والِ)» است. فاصله‌ی مرز بازرگان تا «مرز تورک گؤزو» 390 کیلومتر است. جاده‌ی فوق بعد از شهر اردهان در مقاطعی در دست تعمیر و کم‌عرض است. بیش از 250 کیلومتر از جاده چهارباند بوده امّا در مجاورت مرز گرجستان کوهستانی و کم‌عرض و صعب‌العبور می‌شود. از سوی دیگر نباید فراموش کرد كه این مسیر (علی‌الخصوص بعد از اردهان) در مورد علائم جاده‌ای و سایر عوامل ایمنی مانند گاردرِیل و نیوجرسی فوق‌العاده فقیر بوده و لذا عبور از آن در فصل زمستان اصلاً توصیه نمی‌شود. در این مسیر پس از گذر از مرز «واله» و شهرهای «آخالچیكه»، «بورجومی»، «خاشوری» و «گوری» به تفلیس خواهیم رسید، که این مسیر نیز به نوبه‌ی خود كوهستانی، اما از نظر علایم راهنمایی و رانندگی و گاردریل و نیوجرسی نسبت به مسیر تركیه بسیار ایمن‌تر است.

این مسیربرای مسافرت به بنادر دریای سیاه (باتومی و پوتی) طولانی بوده و با توجه به قیمت گزاف بنزین در ترکیه و گرجستان، مسیر توصیف شده مقرون به صرفه نیست. بنابراین برای مسافرت زمینی و همچنین حمل زمینی کالا به (یا از) بنادر فوق در گرجستان بهتر است پس از «قارس» به سمت شاوشات، آرت‌وین، بورچ‌کا، هوپا، کمال‌پاشا، باتومی، ادامه­‌ی مسیر داده و پس از عبور از مرز «سارپی» در گرجستان به بنادر فوق عزیمت کرد. خاطرنشان می‌سازد بنا به گفته‌ی رانندگان اتوبوس‌های مسافری، مسیر تفلیس از طریق مرز واله برای اتوبوس‌ها پوشش بیمه‌ای نداشته و اتوبوس‌ها همیشه از طریق مرز سارپی تردد می‌کنند. مسیر بازرگان، دوغوبازیزید، ایغدیر، قارص، اردهان، شاوشات، آرت‌وین، بورچ‌کا، هوپا،کمال‌پاشا، باتومی، و بازرگان، دوغوبازیزید، ایغدیر، قارص،اردهان،هاناک، دامال، پوسوف، گوموش کاواک، بین‌باشی امین به‌ی، واله

 با وجود این، مشاهدات عینی حاکی از این است که بار صادراتی ایرانی به مقصد تفلیس عمدتاً از مرز واله ترانزیت می‌شود. برای افرادی که از استان‌های اردبیل، گیلان یا سایر استان‌های شمالی قصد عزیمت به گرجستان را دارند بهترین مسیر می‌تواند مسیر ریلی از طریق جمهوری آذربایجان باشد. در زمان گزارش حاضر، کم نیستند افرادی که به صورت زمینی از این طریق به گرجستان تردد می‌کنند. 

فضای سیاسی گرجستان

استقلال گرجستان از شوروی، با آغاز مناقشات با آبخازیا و اوستیا مقارن شد. این جنگ‌ها در سال 94 میلادی با مداخله‌ی خارجی پایان یافت، ولی طبیعی است که شرایط جنگی و اقتصاد پس از جنگ می‌تواند فضا را برای فساد اقتصادی باز کند. این امر موجب شد که انقلاب رُز در سال 2003 با شعار احیای تمامیت عرضی، کاهش فساد و بهبود وضعیت اقتصادی به پیروزی برسد. به موازات پیروزی این انقلاب، سازمان‌های بین‌المللی اعتباری، مانند: صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و بانک توسعه‌ی شرق اروپا، به گرجستان وارد شده و موجب بهبودی نسبی در وضعیت اقتصادی گرجستان شدند. از این دوره به بعد گرایش‌ها و دسته‌بندی‌های سیاسی فراوان و متعدد در گرجستان نمود یافت. متقابلاً نباید فراموش کرد که اکثر منابع مالی کشور نیز تحت سیطره‌ی متنفذین سیاسی است.

فضای قانونی تجارت در گرجستان

در گرجستان نیز مانند سایر کشورهایی که از جنگ خلاصی یافته و درحال گذار از اقتصاد جنگی به اقتصادی با ثبات هستند، فضای قانونی ناظر بر فعالیت‌های اقتصادی با تغییرات و آزمایش و خطا آمیخته شده است. اما با دور شدن از سال‌های جنگ، ثبات قوانین به تدریج بر فضای اقتصادی گرجستان حاکم می‌شود. اصولاً نباید از یاد برد که قوانین ناظر برفعالیت اقتصادی اتباع خارجی در کشورهای مختلف تابع وضعیت اقتصادی همان کشور است. بدین شکل که در ممالکی که به دلیل داشتن منابع معدنی، منابع انرژی و سایر منابع طبیعی به صورت قائم به ذات غنی و ثروتمند هستند، قانون سرمایه‌گذاری با ارائه‌ی تخفیفات مالیاتی و گمرکی و همچنین با آزاد گذاشتن طرف خارجی برای انتقال سود خود به خارج، فرد خارجی را به سرمایه‌گذاری در کشور خود ترغیب کنند و متقابلاً از انتقال کامل مالکیت اموال غیرمنقول به سرمایه‌گذار خارجی ممانعت می‌کنند. همچنین در کشورهای غنی عموماً موانعی در راه انتقال کلیه سهام فرد حقوقی به اتباع خارجی وضع می‌کنند به نوعی که همیشه فرد یا افرادی از اتباع کشور سرمایه‌پذیر در هیأت مدیره شخصیت حقوقی سرمایه‌گذار حضور داشته باشند. در کشورهای فقیر قضیه به نوعی عکس این سازوکارها است، زیرا مالیات و سایر عوارض از منابع مهم درآمد دولت بوده و لذا دولت نمی‌تواند از آنها چشم بپوشد. به بیان ساده‌تر در کشورهای فاقد منابع مالی، دولت جهت ترغیب سرمایه‌گذار خارجی، فضای قانونی برای انتقال مالکیت 100% را به سرمایه‌گذار خارجی فراهم می‌کند و حتی قطعه زمین پروژه را نیز بدون شریک محلی به نام سرمایه‌گذار منتقل می‌کند ولی تخفیفات مالیاتی چندانی به سرمایه‌گذار خارجی نمی‌دهد. با وجود اینکه گرجستان عملاً در گروه دوم طبقه‌بندی می‌شود اما طی چند سال اخیر دولت این کشور سعی کرده است با ارائه برخی تخفیفات مالیاتی بر جذابیت‌های آن کشور برای سرمایه‌گذاران بیفزاید که نتایج اعمال این تخفیفات نیز در عمل قابل مشاهده است. به عنوان مثال:

• بعد از انتقال 100% پروژه به سرمایه‌گذار خارجی نیز باید گفت که انتقال قطعی کلیه‌ی زمین‌های تجاری، مسکونی، و ورزشی به سرمایه‌گذار حقیقی و حقوقی خارجی مجاز است. در عین حال، قانون مجوز انتقال اراضی کشاورزی به اشخاص حقوقی گرجی که صد در صد سهام‌ داران‌ شان اتباع بیگانه‌اند را نیز می‌دهد.
• سرمایه‌گذار خارجی می‌تواند حتی نهادهای پولی - اعتباری مانند بانک‌ها را بخرد یا تأسیس کند.
• انتقال کامل درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری به خارج آزاد است.
• با وجود این مالیات نقل و انتقال اموال غیرمنقول، مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده از سرمایه‌گذار خارجی و اتباع محلی به یک میزان و شیوه اخذ می‌شود مگر در مناطق آزاد تجاری و انبارهای عمومی که در ادامه به‌ تفضیل توضیح داده خواهد شد.

قوانین مهم گرجستان از دید تحلیل فضا برای صدور خدمات فنی و مهندسی و پیمانکاری به شرح زیر است:

• قانون توسعه و ضمانت سرمایه‌گذاری
• قانون گمرک
• قانون مناطق آزاد
• قانون بانک وبیمه
• قوانین مالیاتی

مخابرات و اینترنت در گرجستان

استفاده از امكانات مخابراتی به یكی از روزمره‌ترین نیازهای جوامع بشری تبدیل شده و در مورد امور تجاری جایگاهی حیاتی دارد. از این رو، داشتن اطلاعات واقعی و عینی در مورد امكانات مخابراتی بازار هدف، سهم به‌ سزائی در تسریع تبادل اطلاعات و درنتیجه موفقیت جریانات تجاری دارد. بر این اساس لازم است شرح مختصری در مورد امكانات مخابراتی گرجستان را در نظر داشته باشید.

شبكه تلفن ثابت در گرجستان

شبکه‌ی تلفن ثابت در گرجستان از نفوذ مناسبی برخوردار است ولی مشاهدات عینی حاكی از آن است كه افراد ترجیح می‌دهند از تلفن همراه استفاده کنند. از سوی دیگر تمامی ادارات دولتی و اكثر دفاتر خصوصی به دستگاه فکس مجهزند اما به دلیل محدودیت‌های این سامانه مانند هزینه‌ی بیشتر و امنیت كمتر، ای‌میل بر فکس ترجیح داده می‌شود.

شبكه تلفن همراه در گرجستان

در گرجستان چندین اپراتور تلفن همراه وجود دارد، كه هر كدام دارای مزایا و معایبی هستند به نوعی كه حتی افراد بومی نیز به منظور بهره‌برداری از تمام مزایا معمولاً دو یا حتی سه اشتراك از اپراتورهای مختلف داشته و به صورت مقتضی از همه‌ی آنها استفاده می‌کنند. در این بخش سه اپراتور مهم معرفی و شرح مختصر معایب و مزایای هركدام از دید یك فعال اقتصادی ایرانی ارائه می‌شود:

1. بی لاین: یكی از اپراتورهای معروف است كه به علت پائین بودن تعرفه، تماس با ایران و همچنین سهولت تماس با ایران نزد فعالان ایرانی مقیم در گرجستان محبوبیت زیادی دارد. امّا بدلیل نداشتن سیستم 3G نمی‌توان از آن برای انتقال دیتا، اینترنت یا جی.پی.اس استفاده کرد. همچنین این اپراتور در ایران رُومینگ نمی‌شود و لذا افرادی كه مایل به كنترل حساب بانكی خود در گرجستان هستند نمی‌توانند پیامك تراكنش‌های بانكی خود در گرجستان را در ایران دریافت کنند.

2. ماگتی: از قدیمی‌ترین اپراتورهای تلفن همراه در گرجستان است. تعرفه‌ی تماس خارجی این اپراتور نسبت به «بی‌لاین» گران‌تر است امّا چون تنها اپراتوری است كه امكان رُومینگ آن در ایران وجود دارد، تمامی فعالان اقتصادی ایرانی كه در گرجستان حساب دارند و مایل به دریافت پیامك‌های نقل و انتقال وجوه هستند همچنین افرادی كه به‌تناوب در ایران و گرجستان اقامت دارند، معمولاً از این اپراتور استفاده می‌کنند.

3. ژئوسل: از نظر تعرفه گران‌ترین اپراتور است ولی به علت شبكه‌ی پوشش وسیع، سیستم 3G و سایر امكانات فراوان نزد افراد محلی از محبوبیت بالائی برخوردار است. از این رو در هنگام گرفتن توصیه برای خرید خط تلفن همراه، ژئوسل یكی از پیشنهادات افراد بومی است.

اینترنت در گرجستان

در گرجستان اینترنت نفوذ قابل ملاحظه‌ای در زندگی روزمره افراد دارد. تقریباً تمام خانه‌های اجاره‌ای به همراه آب، برق و گاز حتماً دارای اینترنت پرسرعت هستند ولو آنكه اشتراك تلفن ثابت نداشته باشند. امكان اشتراك اینترنت باسیم و بی‌سیم در اكثر شهرهای مهم توسط آی.اس.پی‌.های متعدد وجود دارد. بررسی‌های نگارنده حاكی از آن است تفاوت چندانی میان قیمت و سرعت و كیفیت خدمات ISPهای گوناگون وجود ندارد. باید در نظر داشت که در صورت نیاز به اخذ IP STATIC از ISPهای گرجستان، با شرایط معمول که در ایران متداول است، با در بسته مواجه خواهید شد. درحال حاضر بخشی از سرویس‌های عمومی از طریق اینترنت ارائه می‌شود و دولت در نظر دارد تا این سرویس‌ها را توسعه دهد. به عنوان مثال كلیه‌ی اسنادی كه در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می‌شوند مانند وكالت‌نامه‌های قانونی، اسناد نقل و انتقال و غیره، همگی از طریق اینترنت قابل رهگیری هستند. پسوند رسمی پایگاه‌های اینترنتی گرجستان ge است.

اقتصاد گرجستان

واحد پول گرجستان «لاری» نام دارد. در زمان تهیه این گزارش و در دوران کرونا، هر دلار آمریکا در حدود 3.46 لاری است. ذخایر ارز خارجی و طلای گرجستان در سال 2019 در حدود 3.6 میلیارد دلار بوده است. میزان کل صادرات کالا از گرجستان در سال 2018 برابر با 3362.1 میلیون دلار بوده است در حالی که میزان واردات این کشور 9122.3 میلیون دلار بوده است.

بررسی ریسک اعتباری گرجستان ازنظر سازمان‌های بین‌المللی

برای داشتن پیش‌آگهی مناسبی از فضای ریسک اعتباری گرجستان،نیاز است که این مورد از چندین مرجع استعلام شود. قاعدتاً بهترین مراجع آژانس‌های ضمانت صادرات هستند که با تلفیق اطلاعات مؤسسات بررسی ریسک کشوری، مانند «استاندارد اند پور»، «فیچ» و «مودی» با سایر اطلاعات و مؤلفه‌ها،اطلاعات دقیقی ارائه می‌کنند. ریسک اعتباری گرجستان Ba2 بوده است.

بررسی آماری واردات خدمات فنی و مهندسی در گرجستان

با عنایت به اینکه سیستم جامعی مانند HS در زمینه تجارت بین‌المللی، خدمات فنی و مهندسی وجود ندارد، لذا استخراج دقیق واردات خدمات فنی و مهندسی را نمی‌توان متصور شد. موثق‌ترین سیستم کلاسه‌بندی آماری خدمات فنی و مهندسی سرمایه‌گذاری که با سود بردن از اطلاعات تامین منابع مالی پروژه‌ها می تواند میزان حداقل واردات خدمات فنی و مهندسی کشوری را تعیین کند EBOPS نام دارد. باتوجه به این که بخش مهمی از پروژه‌های کلان گرجستان توسط بانک جهانی و بانک توسعه‌ی شرق اروپا تامین مالی می‌شود، آمار ارائه شده در نمودار پایین می‌تواند نمایه‌ای از آمار واردات خدمات برای پروژه‌های کلان بوده و قطعاً آمارهای واردات خدمات برای پروژه‌های کوچک و متوسط را نمی‌توان در محاسبات زیر جست‌ و جو کرد. از این روی آمار واقعی بیش از این ارقامی خواهد بود که در نمودار زیر نمایش داده می‌شود (مرجع: مرکز تجارت جهانی ITC).

 همچنین راه دیگر به دست آوردن تصویر دقیق‌تر از وضعیت بازار خدمات فنی و مهندسی، پروژه و سرمایه‌گذاری «بررسی واردات کالاهای ناظر برخدمات» مانند سیمان با استفاده از تخمین‌های اقتصادسنجی است. برای این منظور دو  کالای سیمان و هادی‌های الکتریکی مورد بررسی قرارگرفت و مشخص شد که:

• گرجستان در سال 2010 معادل 534 میلیون دلار سیمان از کشورهای ترکیه و ایتالیا وارد کرده که این میزان نسبت به سال قبل 10% افزایش داشته است.
• گرجستان در سال 2010 معادل 2188 میلیون دلار «هادی هوایی» از کشورهای ترکیه، جمهوری چک، اوکراین و بلاروس وارد کرده که این میزان نسبت به سال قبل 16% افزایش داشته است (مرجع: ITC).

نتیجه آنکه آمار خرید خدمات فنی و مهندسی و همچنین کالاهای ناظر بر خدمات، سیر افزایشی را نشان می‌دهد. در کنار این داده‌های مثبت ناظر بر ایجاد فرصت برای بازار خدمات فنی و مهندسی، نکات هشدار دهنده‌ای نیز وجود دارد که از دیدگاه راهبردی تهدید محسوب می‌شوند: حضور کشورهای جدید در بازارخدمات فنی گرجستان (مانند مصر) علاوه بر حضور کشورهایی که قبلاً خود وارد کننده‌ی خدمات فنی و مهندسی از ایران بوده‌اند (مانند جمهوری آذربایجان). این امر خود مؤید نیاز به بازنگری جدید و آنی، تحلیل رقبا و انتخاب استراتژی‌های نفوذ و رقابت در بازار خدمات گرجستان است.

ثبات قوانین مالیاتی در سال‌های اخیر در گرجستان

جدول زیر نشان دهنده میزان مالیات گرجستان می‌باشد.

بررسی نوسانات قیمت زمین

بر اساس قوانین جاری در گرجستان انتقال قطعی و صد در صد هرگونه زمینی به اتباع خارجی (به جز زمین‌های کشاورزی) بلامانع است، و با توجه به نرخ ریسک و همچنین نرخ تورم امروزه افراد زیادی برای خرید زمین از اقصی نقاط اروپا نگاهی به گرجستان دارند. از سوی دیگر افزایش فزاینده‌ی قیمت واحدهای و مسکونی آپارتمان حقیقتی است که نمی‌توان انکار کرد. این افزایش قیمت به نوعی است که پیش‌فروش‌ها تا مترمربعی 750 دلار نیز در تفلیس به چشم می‌خورد، چیزی که قبلاً محال بود. برآیند موارد فوق‌الذکر و عوامل ریز و درشت دیگر موجب رشد فزاینده‌ی قیمت زمین شده است که خود می‌تواند در آینده نرخ تورم و سایر مؤلفه‌های اقتصادی را تحت‌الشعاع قرارده ولی به هر تقدیر بر عطش خرید زمین توسط خارجیان در منطقه زیاد است.

شاخص‌های آزادی اقتصادی گرجستان

بررسی روند تغییرات آزادی اقتصادی، به عنوان شاخصی برای باز بودن میدان فعالیت بخش خصوصی می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار سرمایه‌گذاران بخش خصوصی قرار دهد. رتبه‌ی آزادی اقتصادی گرجستان در سال 2019 برابر 7.49 بود که اقتصاد این کشور را به 12مین کشور آزاد در سال 2019 رساند. در دهه اخیر، شاخص فساد، هزینه‌ی دولت، آزادی کسب‌وکار، و آزادی پولی نیز کاهش نشان می‌دهند. در منطقه‌ی اروپا، گرجستان دارای رتبه‌ی شانزدهم در بین 43 کشور و نمره‌ی آن در این شاخص از میانگین جهانی بالاتر است. گرجستان به وضعیت «غالباً آزاد» رسیده است. اقتصاد گرجستان از نظر بعضی سیاست‌های کلیدی بسیار خوب عمل کرده است. اصلاحات قابل توجهی برای ارتقای اثربخشی مقررات، پیاده شده و سیاست‌های بازار آزاد و نرخ پایین مالیات‌ها حفظ شده است. با وجود انقباض شدید ناشی از اشغال روسیه، رکود اقتصاد جهانی و شیوع کرونا اقتصاد گرجستان الاستیسیته‌ی بالایی در کلیت خود نشان داده است.

وجود ضعف نهادین در دو حوزه، تعهد بیش‌تری را در اصلاحات طلب می‌کند. رتبه‌ی گرجستان در حوزه‌ی فساد اداری و حفاظت از حقوق دارایی‌ها، پایین‌تر از میانگین جهانی است و اصلاحات نیم بند هنوز موجب بهبود قابل توجهی نشده است. به‌علاوه، هزینه‌های عمومی به عنوان بخشی از GDP در حال رشد و تراز بودجه نیز منفی بوده است.

منابع معدنی و معادن گرجستان

معادن و استفاده از منابع معدنی در گرجستان رشد چشم‌گیری نداشته است. تنها یك شركت مهم در بخش معدن گرجستان به نام «مادنولی»كه عملاً بخشی از «ژئو پرو ماینینگ» است فعال است. زمینه‌ی فعالیت این كمپانی استخراج و استحصال فلزات رنگی عمدتاً مس و طلا است.

مهمترین مجتمع فولادی گرجستان از زمان شوروی سابق «روستاوی» نام داشته كه پس از فروپاشی به «شركت سهامی فولاد گرجستان» تغییر نام داده است. این شركت در سال 2007 توسط شركت «تیمز لیمیتد» انگلیس خریداری شد. اما به علت مشكلات ناشی از ملی شدن آن و همچنین مسائل حقوقی در دادگستری گرجستان ، هنوز به خریدار تحویل نشده و چشم‌انداز خوبی نیز از تحویل آن وجود ندارد. ناگفته نماند كه در سال 2009 شركت «اوراسیا استیل هندوستان» راه‌اندازی یك واحد نورد فولاد به ظرفیت 200 هزار تن درسال را در شهر «كوتایسی» آغاز کرد.